
Flash News
Aksident te "Shkalla e Tujanit", kamioni përmbyset në mes të rrugës, plagoset shoferi
By pass-i i Vlorës, zvarritje punimesh dhe rritje kostosh
Milan pritet të heqë dorë nga transferimi i Granit Xhakës
Inceneratori jashtë funksionit, përfshihet nga flakët fusha e mbetjeve në Elbasan
Aksident në aksin Lezhë-Shëngjin, një i plagosur

Zef ZEFI
1- Kriza si dukuri normale brenda balancave delikate të politikës
Fjala "alternativlos" u zgjodh si fjala më e keqe e vitit në Gjermani në 2011. Në shqip alternativë-humbur ose mos-alternativa. Kjo fjalë i referohej krizës politike gjermane 2011-12, përfundimin e së cilës e njohim me rikonfigurimin, jo pa vështirësi, të qeverisë nga Kancelarja Merkel. Në Itali ka mëse një javë që politika ka hyrë në krizë qeveritare e kërkuar, siç u bë e qartë, nga një komponent i shumicës qeveritare për të verifikuar numrat me zgjedhje të parakohshme. Por ka edhe rrugëdalje të tjera që mund të vijë nga aleancime të tjera brenda legjilslaturës. Ky është sistemi demokratik. I brishtë, që herë varet nga numra racionalë, herë nga sentimente politike, herë nga perceptime të përgjithshme sondazhesh dhe plot faktorë të tjerë që variojnë, por që nuk degjeneron më tej sepse ka një bazë të fortë garantiste, ndarjen e pushtetit. Vetë fjala krizë mbërrin nga gr. "krisis" e prejardhur gjithashtu nga "krino" gjasim, gjetje drejtimi, njekohësisht çast i vështirë.
Thuhet se edhe ideograma e kinezishtes së vjeter që emërton krizën, përmban dy shenja nga të cilat njëri shënon rrezik dhe tjetri mundësi, rrugëdalje. Si kriza gjermane, ashtu, ajo greke dhe të panumërtat e botës së lirë, si kjo e freskëta në Itali, kanë një veçori: krizat menjëherë karantinohen brenda konkurencës për pushtetin e radhës, duke e spostuar gjithë mbështetjen tek institucionet e pavarura të vendit; Presidenti, Kushtetuta, Parlamenti, Drejtësia. Dhe këtë e bëjnë së pari intelektualët, pushteti i mediave (i katërt), po aq i pavarur bashkë me shoqerinë civile dhe masivisht qytetarët. Po në Shqipëri?
2- Shtet-bërja, një retrospekt i domsdoshëm: Thomas Hobbes para 400 vjetësh (1588-1679) siç thuhet në terminologjinë moderne, është i pari që e uli shtetin në tokë, i pari që shtetin nga trashedental (hyjnor) e bën tokësor e njerëzor (Hobbes "Leviathan"). Në mënyrë skematike po nënvizojmë dy fakte influente që e determinojnë oferten filozofiko-politike të Hobs: Në periudhën e tij, luftrat civile e identitare kishin përfshirë Anglinë e tij dhe pothuaj gjithë Europën e asaj kohe. Ndërsa në kontekstin filozofik, dekartizmi ishte filozofia më influente e kohës. Hobs, ndryshe nga Makiaveli, nuk është storicist. Sipas tij politika nuk është hapësira e improvizimit, e fatit apo rastësisë, por është shkencë racionale e kuptimit të realitetit. Hobs, duke parë studimisht gjendjen politike, niset nga lufta e Peloponezit, e Spartës dhe luftrat civile të ishujve grekë për dominim, kohë që përkon me rënien e civilizimit antik dhe dominimin e Aleksandrit të Madh.
Ndryshe edhe nga Aristoteli, me njeriun "zoo-politikon", arsyetimi i Hobs është se politikën njeriu e zgjedh për interes. Ku bazohet: Hobs niset nga premisa se njeriu si qenie natyrore lind me të gjitha të drejtat absolute natyrale, për t'u ushqyer, jetuar e shkuar jetën në punë e paqe. Mirepo egoizmi i dikujt, a disave, për të marrë gruan, shtëpinë, apo pronën e tjetrit ose grupit dhe për të dominuar, njofton nga ana tjetër rezistencën dhe reagimin e të plaçkiturit. Kjo çon në prishjen e gjendjes, duke e transferuar situatën, pra njeriun, nga gjendja natyrore, në gjendje lufte. Individi në gjendje lufte ose i ka të rrezikuara ose humb gjithçka nga të drejtat natyrore deri ajo minimalja, sigurinë e jetës. Fle sonte, po nesër mund të mos zgjohet, sepse e ka asgjësuar i ngjashmi. Lufta civile është luftë për dominim identitar, individi, grupi. Nis, por përfundimi është i qartë, nënshtrimi, shkatërrimi ose zhdukja e palës tjetër. "Homini hominem lupus" (njeriu, ujk për njeriun). Mirëpo njeriu si qënie racionale, duke patur frikë vdekjen, ka po ashtu prej natyre aftësinë bashkëpunuese dhe kalkuluese. Ndaj ndërmerr hapin e parë drejt bashkëpunimit, "pactus unionis". Njerëzit mblidhen dhe pleqnojnë. Në këtë fazë ka lindur dhe "pactus societatis", që do të thotë njëkohësisht se është bërë hapi i parë politik. Eshtë kapërcyer gjendja parapolitike, si ajo me të gjitha të drejtat absolute, ashtu dhe gjendja e luftës. Në pleqnim bashkohen të gjitha liritë e të drejtat natyrore, që përbëjnë sovranitetin për t'i dorëzuar në dorë të një subjekti juridik "terzum super partes" (triumvirat, mbret ose sovran në këmbim vetëm të një lirie, asaj për të jetuar. Hapi i dytë brenda pleqnimit, sovrani duhet të zgjidhet me shpejtësi të rrufeshme dhe të fillojë ushtrimin e pushtetit, mbasi çdo vonesë, "pactus unionis" (mbledhja) mund të degjenerojë prapë në përleshje te gjendja e luftës. Për Hobs sovrani është një mostër potente leviatanike, sipas figurës biblike, që ka forcën dhe e përdor atë, unik i pandashëm, i paprekshëm dhe i pazëvendësueshëm. Rregulli dhe e drejta e kanë një çmim. Paqja pas tridhjetë vjet luftrash civile e Europës "Ëestafalja"sigurisht ka firmën e padiskutueshme të mendimit hobsian.
Pak më vonë do të shohim se Rusó dhe Lock kanë një mendim tjetër: Skematikisht një vështrim vetëm mbi anglezin tjetër, John Sebastian Lock (1632-1704). Lock jeton në Anglinë e revolucionit të dytë anglez (pa gjakderdhje), është armik i absolutizmit, si i atij trashendental (hyjnor, parahobsian) ashtu dhe kundër atij leviatanik të Hobs. Gjithashtu është i mbarënjohur si Ati i liberalizmit modern dhe tolerancës. Arsyetimin e tij e nis nga të njëjtat baza si Hobs, gjendja parapolitike, por me një ndryshim thelbësor; njeriu antropologjikisht nuk është ujk për të ngjashmin, sepse ka intelektin, është racional, bujar, solidar i dhimbsur etj. Dhe ka prej natyre (gjendjes natyrore) kapacitetin të bashkëjetojë. Gjithashtu njeriu nuk është i lirë prej natyre të dëmtojë tjetrin duke dalë prej natyrës, porse ndjen ekzigjencën e bërjes së drejtësisë vetë. Ndaj liritë e të drejtat natyrore nuk mund të rrezikojnë njeriun dhe bashkëjetesën, përjashtuar një prej tyre kur intelekti errësohet; vetëgjyqësia. Hakmarrja thotë filozofi, është një spirale e pafund dhe e verbër. Dhe në "pactum unionis," njeriu duhet t'i dorëzojë shtetit vetëm një nga liritë natyrore: Të drejtën e vetëgjyqësisë, hakmarrjes. Të gjitha të drejtat e tjera natyrore duhet t'i mbajë vetë, ndërsa shteti ka për detyrë garantimin e tyre për cilindo që i preken ato. Shteti totalitar e absolutist, sidoqoftë ai, filmerian apo hobsian, anulon identitetet e veçanta duke i kthyer njerëzit në një masë "unikum" amorfe, asgjëson personalitetin, në funksion të diktatorëve. Ndaj për Lock si kontraktualist, si juri-natyralist e liberal, parashikon një seri dakordimesh paraprake. Ai sqaron se shteti është bir i një kontrate, dhe mjet për të mbrojtur të drejtat e liritë e qytetarëve. Sovrani nuk është unik, po pushtetet duhet të jenë të ndarë, legjislativi me përfaqësues të votuar duhet të bëjë ligje, por nuk mund të ekzekutojnë. Ekzekutivi, nuk duhet të bëjë ligje, ashtu dhe institucionet e drejtësisë të cilat nuk janë asgjë tjetër përveçse tutorët e të drejtave natyrore, civile e politike të shtetasve. Shteti nuk mund të përdorë dhunë pa vërtetimin e fajësisë, nuk mund të tejkalojë asnjëherë ligjin, përndryshe, qytetarët që e kanë legjitimuar kanë të drejtën e rezistencës e mosbindjes, dhe heqjen e këtij prerogativi, për t'ia dhënë një tjetri. Një sensibilitet të veçantë babai i shtetit liberal tregon sidomos ndaj së drejtës së pronës private, lirisë së besimit, së drejtës së grupimit, asaj të rezistencës për ta deligjitimuar pushtetin që nuk respekton të drejtat natyrale, civile e politike të shtetasve.
3- Shtetbërja me shtet-vrasës; Alternativlos, fjalë e keqe. Janë dy kategoritë që po e vrasin e rivrasin shtet-bërjen tonë prej 107 vjetësh: -Alternativlos-i i injorancës ekstreme; Injoranca e lindur prej natyre si për gjithë specien njerëzore, për shkakun natyror se njerëzit nuk lindin të lexuar. Injoranca e kultivuar nga shkollimi handikap prej gati 70 vitesh. Kjo injorancë jona mazhoritare nuk ka përse të deduktohet nga pasoja, ajo shpërfaqet, kallxohet e shkruhet sidomos në kohë dixhitale. Mjafton të dëgjosh a lexosh arsyetime të diplomuarish, me tituj shkencore akademikësh, popull e opinion-shkrues nëpër "social" deputet apo aparatçik, ububu-ja ta shterr frymën.
Të huajt, ata të botës së cilës duhet t'i përkisnim mejtohen pas shprehjes së dylltë të diplomacisë. Kurse armiqtë historikë me buzëqeshje, na puthin udhëheqësit... -Alternativ-losi tjetër është ai kriminal pervers e mercenar, agjentët e axhendave dhe agjensive që kanë patur objektiv mos-ekzistencën e Kombit shqiptar. Të paktën prej vitit 1941. Këta kanë vrarë e vrasin me pushkë opozitën politike, këta çojnë në varr e në burg mendimin tjetër që nuk është si i tyri, në vend ta mbrojnë siç e përcaktojnë detyrimet kushtetuese, të pakten deri më 1976, dhe pas viteve 90-të. Këta kanë sunduar me terror, grabitje pronash e luftë ekstreme civile, këta kanë sulmuar me armë shtetin më e pakta tri herë në 78 vjet, kanë grabitur votat, kanë përdhunuar të drejtat natyrore dhe civile të njeriut. Kanë rrënuar familje, vrarë e shfarosur fëmijë e pleq. Këta qeverisin prej 68 vjetësh, pa u përballur qoftë dhe një herë me drejtësinë, sepse kanë vrarë alternativën, dhe sot sapo e shohin të shfaqet në horizont, e masakrojnë mediatikisht në sy dhe të botës së lirë. Pompojnë urrejtje e përçarje, dezinformacion e përçudnim, duke estetizuar të keqen, duke vënë në diskutim intelektin shqiptarëve dhe poshtëruar ata.
Modeli i tyre, kur duan të shënohen si patriotë, është ose Ali Tepelena parapolitik, Noli anarkisto-komunist, ose Hoxha një halldup gjakësor, ndërsa lihen mënjanë kryeqeveritarët e qeverive pas Kongresit të Lushnjes. Kriza e ka zgjidhjen të brendashkruar, qysh nga kinezishtja, shoqëria parapolitike, ajo moderne Hobsiane dhe ajo Lockiane. Sepse alternativë është çdokush që është kundër pushtetit kriminal, dhe mbështet minimalisht institucionet e tjera kushtetuese akoma të pa asgjësuara nga krimi. Intelekti shqiptar nuk e votoi anti-alternativën, antishtetin as në 2017, as me 30 Qershor 2019. Ka bërë hapin e parë. Përbindëshin e ka deligjitimuar. Hapi i dytë është e drejta e rezistencës deri në shembjen e tij, për ta nxjerrë para drejtësisë. Alternativë-vrasësi, alternativlosi është fjalë e keqe sepse është kriminel.
Të fundit



Zjarri në landfillin e Elbasanit, Cara: Vatra fiket dhe riaktivizohet në pak sekonda
1 Korrik 2025, 22:19




Golemi dhe Qerreti pa ujë në pikun e sezonit turistik
1 Korrik 2025, 21:09


BIRN: Brataj dhe Fevziu viktima të një ‘deepfake’ në Facebook
1 Korrik 2025, 20:44

By pass-i i Vlorës, zvarritje punimesh dhe rritje kostosh
1 Korrik 2025, 20:24



Milan pritet të heqë dorë nga transferimi i Granit Xhakës
1 Korrik 2025, 19:41
Akuzat për kartën bankare/ Meta: SPAK-u me regji ngatërron ëndrrat me faktet!
1 Korrik 2025, 19:29

Zbehja e heshtur, por e shpejtë e euforisë së kullave
1 Korrik 2025, 18:58
Vajza e Donald Trump i thotë 'mirupafshim' qershorit me foto nga Vlora
1 Korrik 2025, 18:48
Inceneratori jashtë funksionit, përfshihet nga flakët fusha e mbetjeve në Elbasan
1 Korrik 2025, 18:27
Rinumërimi i votave të Tiranës, Alimehmeti: KQZ mbrojti manipulimin
1 Korrik 2025, 18:15
Në anën e shqiptarëve apo të imazhit personal, si e përdori Rama debatin me Farage
1 Korrik 2025, 18:01
U largua nga Flamurtari, sulmuesi firmos me klubin tjetër shqiptar
1 Korrik 2025, 17:43
Aksident në aksin Lezhë-Shëngjin, një i plagosur
1 Korrik 2025, 17:19
Rekordet e temperaturave të qershorit, Italia kufizon punën në ambientet e jashtme
1 Korrik 2025, 17:03

Njihuni me Kozeta Milikun, u shpall një nga pesë shkencëtaret më të mirë në Kanada
1 Korrik 2025, 16:32
Ndezi zjarr në mënyrë të përsëritur, arrestohet "piromani" në Vlorë (EMRI)
1 Korrik 2025, 16:29

Integriteti ekologjik i lumit Vjosa rrezikon të mbetet në letër
1 Korrik 2025, 16:09
Dhimbja e kokës nga vapa/ Shkaqet, simptomat dhe masat që duhet të merrni
1 Korrik 2025, 16:01
OKB: Bota duhet të mësohet të jetojë me valët e të nxehtit
1 Korrik 2025, 15:54
Evakuohen nga Irani 5 shqiptarë, 2 prindër dhe 3 fëmijë mbërrijnë në territorin tonë
1 Korrik 2025, 15:45
Përplasen tre makina në Tiranë, njëra prej tyre përfshihet nga flakët
1 Korrik 2025, 15:38

Shehu: Kush nuk do Berishën, s’do ‘luftën’ opozitare!
1 Korrik 2025, 15:19
Berisha kërkesë në Asamblenë e OSBE: Ndihmoni që kombi im të votojë i lirë
1 Korrik 2025, 15:11
Kujdes me ilaçet: Disa prej tyre mund të dëmtojnë jetën tuaj s*ksuale
1 Korrik 2025, 15:00

‘Plumbi i Artë’/ Avokatët braktisin sallën, shtyhet sërish procesi ndaj Altin Ndocit
1 Korrik 2025, 14:44
BE-ja ndërron drejtues, Kosova në vendnumëro
1 Korrik 2025, 14:40
A duhet të konsumojmë shumë ujë? Habisin ekspertët: Rrezikoni hiponatremi
1 Korrik 2025, 14:30
Trafikoi 1 ton d*ogë drejt Barit, arrestohet në Francë ish-truproja i Saimir Tahirit
1 Korrik 2025, 14:21


Lëpusha përtej kartolinave të Ramës: Një fshat që po braktiset në heshtje
1 Korrik 2025, 13:41
Temperaturat përvëluese në Francë mbyllin Kullën Eiffel
1 Korrik 2025, 13:29
Mediu: Kina, Irani dhe Koreja e Veriut, kërcënim për sigurinë Evropiane
1 Korrik 2025, 13:20
Shqipëria zbret në indeksin global: Më pak e qetë, më shumë e pasigurt
1 Korrik 2025, 13:09
Shembet rruga, 5 fshatra të Martaneshit rrezikojnë të izolohen
1 Korrik 2025, 13:03
Ngërçi politik/ Memli Krasniqi konfimon pjesmarrjen në takimin e thirrur nga Osmani
1 Korrik 2025, 12:53
Këlliçi: Në shtator vendoset aksioni i opozitës
1 Korrik 2025, 12:48
Katër këshilla për të përballuar valën e të nxehtit
1 Korrik 2025, 12:38
Makina përplas këmbësoren në rrugën Transballkanike
1 Korrik 2025, 12:27
Autorë të 9 grabitjeve, arrestohen Erjon Sopoti dhe Abdullah Zyberi
1 Korrik 2025, 12:15

Abuzoi me vajzën e tij të mitur, ky është 36-vjeçari i vënë në pranga në Fier
1 Korrik 2025, 11:50
Dështon për herë të 40-të konstituimi i Kuvendit të Kosovës
1 Korrik 2025, 11:40
Kërkon pafajësinë, shtyhet për 11 korrik seanca për Vangjush Dakon
1 Korrik 2025, 11:34



BE konfirmon mbështetjen për Ballkanin Perëndimor
1 Korrik 2025, 10:50
E rëndë në Fier! Babai abuzon se*sualisht me vajzën e tij të mitur
1 Korrik 2025, 10:32
Një vit prej ndarjes nga jeta të kolosit të letrave shqipe, Ismail Kadare
1 Korrik 2025, 10:25


Furnizonin ‘spaçatorët’ me d*ogë, arrestohen dy të rinj në Tiranë
1 Korrik 2025, 09:54
“Përvëlohet” Europa, sa të rrezikshme janë temperaturat e larta?
1 Korrik 2025, 09:48
Tragjike në Angli, pema bie mbi 5 fëmijë shqiptarë, humb jetën 7-vjeçarja
1 Korrik 2025, 09:35

Nigel Farage në Shqipëri: po përse?
1 Korrik 2025, 09:13
Dosja “Partizani”, Xama: Mjaft e dobët dhe pa fakte!
1 Korrik 2025, 09:04

Këmbimi valutor, me sa shiten dhe blihen monedhat e huaja
1 Korrik 2025, 08:35
Fasonët paralajmërojnë sërish mbyllje fabrikash dhe shkurtime vende pune
1 Korrik 2025, 08:21
Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
1 Korrik 2025, 08:08
I nxehtë përvëlues, temperatuat arrijnë në 40°C
1 Korrik 2025, 07:57
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
1 Korrik 2025, 07:42
Rinumërimi pas 11 majit, Braho: Nuk kisha pritshmëri për trafikim masiv votash
30 Qershor 2025, 22:54
Replikat Rama-Farage, Bushati: Këshillat e një politikani shqiptar s’i hyjnë në punë Anglisë
30 Qershor 2025, 22:39
Seanca e dytë për ligjin e zonave të mbrojtura, Zhupa: Antikushtetues dhe i rrezikshëm
30 Qershor 2025, 22:18
Gjyqi për 'Partizanin', ish-prokurori: 90% e seancave dështojnë për mos njoftim
30 Qershor 2025, 21:56
E përjashtuan nga Policia/ Efektivi i infiltruar: Alkool s’kam pirë, veç drogë nga puna
30 Qershor 2025, 21:53

Konflikti Izrael-Iran, Bushati: Shqiptarët duhet të jenë të shqetësuar
30 Qershor 2025, 21:32
Rrahën për vdekje të burgosurin në Burgun e Reçit, prokuroria merr të pandehur 6 gardianë!
30 Qershor 2025, 21:15
Fuga: Gazetaria në Shqipëri sot në krizë të fortë
30 Qershor 2025, 21:07
"Nuk ka vend për panik"/ Moore: Serbia nuk guxon të sulmojë Kosovën!
30 Qershor 2025, 20:49
Fuste dr*gë dhe sende të paligjshme në qeli, arrestohet polici i burgut të Drenovës
30 Qershor 2025, 20:35
Temperaturat mbi 40 gradë, Franca mbyll centralet bërthamore dhe shkollat
30 Qershor 2025, 20:28
Lavrov: NATO po rrezikon vetëshkatërrimin me buxhetin e ri ushtarak
30 Qershor 2025, 20:13
Turqia kundër “shtetit bektashi” në Shqipëri: Hiqni dorë nga kjo ide!
30 Qershor 2025, 20:03

I akuzuar për abuzim sek*ual, producenti Diddy pret sot vendimin e gjykatës
30 Qershor 2025, 19:40

