
Flash News
Zbardhet pas 7 vitesh krimi në Voskopojë, Antonio Karafili nuk u vetëvar, lëshohet urdhër arrest për ish të dashurën
Po kalonte trafikndarësen, përplaset për vdekje këmbësori pranë ish-sheshit “Shqiponja”
Sondazhi/ PD renditet forca e parë në Shkodër
Breshëri plumbash drejt makinës, plagoset shqiptari në Zvicër
Ndërtoi pa leje hotelin, Prokuroria e Gjirokastrës sekuestron objektin, lihet në burg pronari
Vetëm dy javë pas një samiti të Bashkimit Evropian ku udhëheqësit e bllokut u zotuan t’i shpenzojnë miliarda në mbrojtje në “një moment të rëndësishëm për Evropën”, ata po kthehen në Bruksel për një takim tjetër më 20-21 mars.
Këtë herë, udhëheqësit e BE-së synojnë t’i konsolidojnë planet për forcimin e autonomisë së mbrojtjes të Evropës në mes të dyshimeve lidhur me angazhimin amerikan për t’i mbrojtur shtetet evropiane dhe për ta vazhduar mbështetjen ushtarake për Ukrainën.
Në prag të samitit, ministrat e Jashtëm të bllokut diskutuan më 17 mars për propozimin e fundit nga shefja e diplomacisë të BE-së, Kaja Kallas, për të gjetur para për Kievin. Dhe më 19 mars, Komisioni Evropian ishte paraparë që të publikonte një plan veprimi për të ardhmen e mbrojtjes evropiane.
Dokumenti pritet të dalë me ide se si të krijohet plani për Riarmatosjen e Evropës, të paraqitur nga Komisioni Evropian, përmes të cilit krahu ekzekutiv i BE-së do të gjenerojë deri në 800 miliardë euro për shpenzime të mbrojtjes gjatë katër vjetëve të ardhshëm.
Si gjithmonë, në Bruksel ka dyshime lidhur me atë se sa e besueshme është e gjithë kjo. Diplomatët me të cilët ka biseduar Radio Evropa e Lirë janë pajtuar se ky është një hap i parë i mirë, por një zyrtar i lartë i BE-së i tha REL-it se “djalli fshihet gjithmonë në detaje dhe këtu ka shumë djaj”.
Duke e shikuar më nga afër, duket se shifra prej 800 miliardë eurosh është shumë ambicioze, e përcjellë me pasiguri të mëdha: nëse – dhe sa shpejt – ky propozim mund të përkthehet në armë dhe municion të rinj; dhe nëse ndonjë prej atyre armëve do të shkonte në Ukrainë.
Faktet janë të qarta. Komisionari i BE-së për mbrojtje, Andrius Kubilius, theksoi në Parlamentin Evropian javën e kaluar se Evropa aktualisht ka një mungesë në mbrojtje prej të paktën 500 miliardë eurosh dhe po ashtu i mungojnë “mijëra tanke dhe autoblinda”.
Presidentja e KE-së, Ursula von der Leyen, po ashtu duke folur në PE tha se mesatarisht shtetet e BE-së kontribuojmë pak më pak se 2 për qind të Bruto Prodhimit të Brendshëm për mbrojtje. Uashingtoni po kërkon që kjo të arrijë në 5 për qind, ndërsa NATO-ja, sipas burimeve brenda aleancës, po eksperimenton me idenë që objektivi zyrtar i shpenzimeve të bëhet 3.7 për qind. Kjo pritet të thuhet në samitin e ardhshëm të NATO-s që do të mbahet në Hagë gjatë muajit qershor.
Megjithatë, edhe nëse ka një rritje të madhe dhe të shpejtë të shpenzimeve për mbrojtjen, diplomatët evropianë thonë privatisht se do të duhet një dekadë që Evropa të kryejë ndonjë operacion të madh ushtarak pa ndihmën e SHBA-së. Në Evropë për momentin inteligjenca, vëzhgimi dhe kërkimi ofrohen nga SHBA-ja.
Riarmatosja e Evropës?
Plani Riarmatosja e Evropës synon të adresojë varësinë e BE-së ndaj SHBA-së, duke bërë që shtetet e BE-së të rrisin buxhetet e tyre për mbrojtjen. Por, a do ta bëjnë shtetet këtë? Nga 800 miliardë eurot që Von der Leyen po synon të gjenerojë, 650 miliardë euro mund të mblidhen duke lehtësuar rregullat e shpenzimeve në mbrojtje për shtetet anëtare të BE-së gjatë katër vjetëve të ardhshëm. Ky propozim do t’i lejonte çdo shteti anëtar që të alokojë një shtesë prej 1.5 për qind të Bruto Prodhimit të Brendshëm për shpenzime ushtarake. Edhe pse kjo hapësirë shtesë fiskale është mirëpritur, pak veta besojnë se kryeqytetet evropiane do ta shfrytëzojnë.
Të 150 miliardë eurot e mbetura janë skemë e huadhënies e siguruar nga fondet e pashfrytëzuara të buxhetit të BE-së, të cilat mund të përdoren nga 20 vende të bllokut që nuk kanë vlerësime të kredisë të llojit AAA. Këto hua synojnë të financojnë blerjet nga prodhuesit evropianë të mbrojtjes, megjithatë mbetet e paqartë nëse të gjithë komponentët e pajisjeve duhet të jenë nga vendet e BE-së ose mund të jenë nga shtete joanëtare sikurse Norvegjia, Zvicra dhe Turqia.
Problemi këtu qëndron në atë se kjo mbetet ende një hua dhe shumë nga vendet, veçanërisht ato në Evropën Jugore, që duhet të rrisin shpenzimet për mbrojtjen, janë tashmë të zhytura në borxhe.
Gjithashtu, disa shtete të Evropës Veriore po vënë në pikëpyetje logjikën e këtij propozimin, me Parlamentin holandez që së voni miratoi një rezolutë jodetyruese për të refuzuar planin për Riarmatosjen e Evropës, duke argumentuar se ai vetëm sa e zhyt më shumë në borxh bllokun evropian.
Pastaj është edhe pjesa e tretë e propozimit të Von der Leyenit, që do t’u lejonte shteteve anëtare të përdorin për mbrojtje mbi 300 miliardë euro fonde të mbetura në buxhetin e BE-së, që normalisht do të shkonin në rajonet më të varfra të bllokut për investime në infrastrukturë. Problemi, këtu, përsëri është se kjo është vullnetare. Kjo do të thotë që, megjithëse nuk mund të bllokohet nga vendet miqësore sikurse Hungaria dhe Sllovakia, pasi nuk kërkon unanimitet, disa shtete nuk do të çajnë kokën, përveç nëse detyrohen.
Gjermania
Pastaj është Gjermania. Kancelari në ardhje, Friedrich Merz, ka premtuar shpenzime të mëdha në mbrojtje. Më 18 mars, ligjvënësit gjermanë votuan për rritje të madhe për shpenzime të mbrojtjes. Ligji i miratuar në Budenstag parasheh lejimin që shpenzimet e mbrojtjes të kalojnë rregullat strikte të borxhit në Gjermani, për të krijuar një fond prej 500 miliardë eurosh për infrastrukturën e mbrojtjes.
“Ky hap që po marrim sot për gatishmërinë e mbrojtjes… është vetëm hapi i parë i madh drejt komunitetit të ri të mbrojtjes evropiane”, tha Merz.
Të premten, ligji do të kalojë në dhomën e lartë të parlamentit për miratim.
Von der Leyen e cilësoi si “lajm të shkëlqyeshëm” vendimin e ligjvënësve gjermanë për të mundësuar shpenzime më të mëdha në mbrojtje.
“Dërgon një mesazh të qartë për Evropën se Gjermania është e vendosur të investojë në mënyrë masive në mbrojtje”, tha ajo.
Deri më tani, ligjet përcaktonin se limiti i deficitit buxhetor prej 0.35 për qind të Bruto Prodhimit Vendor nuk mund të kalohej, përveç në raste emergjente.
Kjo lëvizje e Gjermanisë potencialisht mund të rikthejë thirrjet nga shtetet në jug të Evropës drejtuar Brukselit që të lëshojë eurobonde (obligacione) për investime në mbrojtje. E njëjta gjë kishte ndodhur për të luftuar recensionin që mbërtheu kontinentin pas pandemisë së koronavirusit. Lëshimi i eurobondeve të përbashkëta kundërshtohet nga shumica e vendeve në veri të Evropës, veçmas në Holandë dhe Gjermani – por me Berlinin që e tregon qartë se shpenzimi për mbrojtje është një detyrim – propozimi mund të kalojë.
Lëvizshmëria ushtarake dhe modeli danez
Eurobondet, apo “bondet për mbrojtje” ka mundësi të përfshihen në planin e veprimit të Komisionit Evropian për të ardhmen e mbrojtjes evropiane. Por, ajo që është vërtetë interesante dhe duhet të ndiqen janë disa propozime për lëvizshmërinë ushtarake. Mund të mos duket si gjëja më urgjente, por zyrtarët e BE-së sa e rëndësishme është që të mund të lëvizen shpejt pajisjet ushtarake nga një shtet anëtar i BE-së në tjetrin.
Ashtu siç është situata tani, kjo nuk do të ishte e lehtë. Nuk ka rregulla të harmonizuara në mbarë bllokun, për shembull, për të lëvizur pajisjet ushtarake nga një shtet në një shtet tjetër të BE-së në rast të një emergjence. Nisma të tilla si forcimi i urave, hekurudhave dhe rrugëve për të mundësuar transportimin e mjeteve të rënda ushtarake po ashtu janë sugjeruar në planin e veprimit.
Një tjetër aspekt që ka shumë gjasa që të përfshihet është ideja e integrimit të tregut të mbrojtjes të Ukrainës në tregun e BE-së, ndërsa vendi po lëviz ngadalë, por me hapa të sigurt, drejt anëtarësimit në bllok. Kjo shihet nga shumë diplomatë evropianë si një fitore e vërtetë për BE-në, pasi Ukraina tani, në fakt, ka ndoshta ushtrinë më të aftë të kontinentit dhe është “para të gjithëve në aspekte si dronët ushtarakë”, siç tha për REL-in një zyrtar i BE-së që ka njohuri për këtë çështje.
Në këtë kuadër, dokumenti do të promovojë gjithashtu modelin e quajtur danez për mbështetje ndaj Ukrainës. Kjo qasje përfshin shtetet anëtare të BE-së që sigurojnë drejtpërdrejt pajisje mbrojtëse të prodhuara në Ukrainë ose që krijojnë bashkëpunime me kompani ukrainase të mbrojtjes. Gjithashtu, po përmendet edhe ideja e trajnimit të ushtarëve ukrainas në Ukrainë dhe jo vetëm në BE.
Ndihma e Ukrainës
Por, këto plane janë të gjitha për të ardhmen, dhe pyetja mbetet se çfarë mund të bëjë Brukseli për Ukrainën tani. Kievi ka lënë të kuptohet se mund t’i nevojiten deri në 33 miliardë euro mbështetje shtesë ushtarake këtë vit. Me Shtetet e Bashkuara që mund të mos kontribuojnë shumë në këtë drejtim, BE-ja duhet të gjejë shumicën e kësaj shume në mënyrë urgjente.
Shefja e diplomacisë të BE-së, Kaja Kallas, javën e kaluar prezantoi një plan të ri për shtetet e bllokut. Ky plan, i parë nga REL-i, propozon skema vullnetare që inkurajojnë pjesëmarrjen e shteteve “për të dërguar ndihmë ushtarake për Ukrainën më 2025, me një vlerë të përkohshme prej të paktën 20 miliardë eurosh dhe mundësisht që të arrijë deri në 40 miliardë euro në varësi të nevojave të Ukrainës”.
Teksti jep një afat deri më 30 prill për ata që marrin pjesë që të deklarojnë se si planifikojnë të plotësojnë kontributet e tyre përkatëse dhe thotë se pagesat duhet të angazhohen jo më vonë se 30 qershori për të siguruar dërgesat deri në fund të këtij viti.
Plani thotë se këto para duhet të shkojnë kryesisht për municionin e artilerisë me kalibër të madh, sisteme të mbrojtjes ajrore, raketa, dronë, avionë luftarakë dhe trajnim të trupave ukrainase. Ato gjithashtu duhet të mbështesin kontributet e tjera nga shtetet anëtare, për shembull, dërgimin e trupave në Ukrainë në rast të një marrëveshjeje paqeje.
Plani ende sugjeron që vendet duhet të kontribuojnë në përputhje me peshën e tyre ekonomike, duke u bazuar në të ardhurat bruto kombëtare. Kjo ide kishte zemëruar më parë Francën, e cila pretendon se ndjekësit e mbështetjes ushtarake për Ukrainën, si Instituti Kiel për Ekonominë Botërore, gabojnë dhe se Parisi bën shumë gjëra në fshehtësi dhe është gjithashtu i gatshëm të dërgojë ushtarë në Ukrainë për të mbrojtur një armëpushim të mundshëm në të ardhmen./ REL
Të fundit



Tentoi të grabiste me dhunë tre italiane, arrestohet i riu në Durrës
29 Prill 2025, 10:40
Eksperti Antonio Note: Partia socialiste ka pasiguri për të marrë 71 mandate
29 Prill 2025, 10:32
Gazetarja: 35 refugjatë në kampin e Gjadrit kanë tentuar vetëvrasjen
29 Prill 2025, 10:17



Rama: Mos u kruani me patronazhistët
29 Prill 2025, 09:37
A janë binjakët alergjikë ndaj të njëjtave gjëra?
29 Prill 2025, 09:28
Kuvendi i Kosovës mblidhet sot sërish në seancë konstituitive
29 Prill 2025, 09:20

Mediat televizive kthehen në ‘zgjatim’ të propagandës partiake gjatë fushatës
29 Prill 2025, 08:59
Këmbimi valutor 29 Prill/ Me sa blihen e shiten monedhat e huaja ditën e sotme
29 Prill 2025, 08:56
Shqiptarët perceptojnë pabarazi ekonomike shumë më të lartë se në treguesit zyrtarë
29 Prill 2025, 08:39
Dikur qyteti frymonte, sot kollitet
29 Prill 2025, 08:31

Parashikimi i motit/ Si do variojnë temperaturat përgjatë ditës
29 Prill 2025, 07:54
"Shmangni blerjet impulsive''/ Horoskopi për ditën e sotme
29 Prill 2025, 07:31
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
29 Prill 2025, 07:20
Sondazhi/ PD renditet forca e parë në Shkodër
28 Prill 2025, 22:55
Analisti: Edi Rama është mashtrues ordiner
28 Prill 2025, 22:30

Emigranti në Suedi akuzon KQZ-në për shkeljen e fshehtësisë së votës së tij
28 Prill 2025, 21:44

Vlora “turistike” e zhytur në plehra, kryebashkiaku: Nuk do t’i fusim në xhep…
28 Prill 2025, 21:23
Breshëri plumbash drejt makinës, plagoset shqiptari në Zvicër
28 Prill 2025, 21:02
Shqiptari kapet me 2 mln euro kok*inë në makinë
28 Prill 2025, 20:45

Pse i kërcënon Rama qytetarët që ankohen për korrupsionin
28 Prill 2025, 20:17

Gjekmarkaj takim me banorët në Tale 2: Fitojmë 5 me 2 në Lezhë
28 Prill 2025, 19:55
KQZ teston pajisjet PEI që do të përdoren në 11 maj
28 Prill 2025, 19:36


“Boll o boll”, Ramën e shpërqendrojnë të rinjtë gjatë takimit
28 Prill 2025, 19:12
“La Stampa”: 16 emigrantë janë “zhdukur” nga kampi i Gjadrit
28 Prill 2025, 18:55


Nga sytë e një personi mund të kuptohet se ai ka 'probleme mendore'
28 Prill 2025, 18:05


Sëmundjet kardiovaskulare, 8% e pacientëve me risk për arrest kardiak
28 Prill 2025, 17:19
Xhaferri: Kryeministri i ardhshëm nga PD do të jetë për të gjithë qytetarët
28 Prill 2025, 17:11

Qumështi me aflatoksinë, reagon Shoqata e Përpunuesve: Po goditet prodhimi vendas
28 Prill 2025, 16:52

Fëmijë me vonesa në zhvillim e të folur për shkak të “celularit në dorë”
28 Prill 2025, 16:22
Ndërpritet energjia në Spanjë dhe Portugali, 'paralizohen' shërbimet
28 Prill 2025, 16:14

Richard Grenell reagon ndaj lajmit te ribotuar nga Politiko: Është i pavërtetë!
28 Prill 2025, 15:52

Ushqimet me vitaminë A, ja pse janë jetike për mbrojtjen e syve
28 Prill 2025, 15:32



Policia në Fier godet sërish opozitën, vendos nën hetim xhaxhain e kandidates së PD
28 Prill 2025, 14:49
Kosova lëshon fletarrestim ndaj Radoçiqit për krime lufte
28 Prill 2025, 14:42

Putin shpall armëpushim në Ukrainë!
28 Prill 2025, 14:12
Berisha në biznesin fason: Do u kompensojmë për çdo humbje nga rënia e euros
28 Prill 2025, 13:54

Dosja “Partizani”, GJKKO rrëzon kërkesën për përjashtimin e gjyqtares
28 Prill 2025, 13:35
Zgjedhja e Papës së ri/ Konklava do të mblidhet më 7 maj
28 Prill 2025, 13:28
Porti i ri Tregtar në Porto Romano, kompania s’pagoi tarifën, KPP nuk pranon ankesën
28 Prill 2025, 13:13
Terrorizëm ndërkufitar? India dhe Pakistani vazhdojnë të këmbejnë zjarr në Kashmir
28 Prill 2025, 13:01
Arbjan Mazniku merret në pyetje nga Prokuroria e Tiranës
28 Prill 2025, 12:37
Video/ Tragjike në Turqi, 3 persona humbin jetën pasi rrëshqet dheu
28 Prill 2025, 12:22
Papa i vlerave humane që ngjall shpresën midis shqiptarëve
28 Prill 2025, 12:21
Sekuestrohen 2200 bimë kanabis dhe 578 fidanë në Vaun e Dejës
28 Prill 2025, 12:09
Sherr mes dhëndrit dhe vjehrrës në Fier, ndërhyn policia
28 Prill 2025, 12:01
Gracka e opozitës me lobimin, dhe gropa ku u zhytën ‘koqet’ mediatike të Ramës
28 Prill 2025, 11:58


Zbulohen 3 plantacione d*oge në Belgjikë, në pranga 5 shqiptarë
28 Prill 2025, 11:21

Përplasen dy makina në aksin Lezhë-Manati, 5 të plagosur
28 Prill 2025, 11:02
Trump mendon që Zelensky është gati të heqë dorë nga Krimea
28 Prill 2025, 10:47
Tejkalim kufiri? DW: Katolikët konservatorë kundër bekimit për të gjithë
28 Prill 2025, 10:38


Meta thirrje shqiptarëve: Votoni nr. 1! Shqipëria Madhështore është shumë pranë
28 Prill 2025, 10:01
Foto/ Ky është 58-vjeçari që u ekzekutua me tre plumba në Vlorë
28 Prill 2025, 09:44

Trump dyshon në dëshirën e Putinit për paqe
28 Prill 2025, 09:08
Mashtronte qytetarët me mesazhe të rreme bankare, arrestohet 23-vjeçari në Tiranë
28 Prill 2025, 08:48
Hiqen kontrollet kufitare mes Shqipërisë dhe Kosovës
28 Prill 2025, 08:33


BE tërheq akademikë amerikanë, pasi Trumpi ngrin financimin
28 Prill 2025, 07:33
Dita nis me kthjellime, por pasditja pritet me reshje/ Parashikimi i motit për sot
28 Prill 2025, 07:25
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
28 Prill 2025, 07:10



Berisha: Ballkani i Hapur do të griset ditën e parë të qeverisjes së PD
27 Prill 2025, 20:41


Vrasja e Ilaria Sulës, ish-i dashuri filipinas jep një tjetër version të ngjarjes
27 Prill 2025, 19:52