PRISHTINË / BEOGRAD/ BRUKSEL – Një ditë pas dorëheqjes së tij, shumica e udhëheqësve politikë në Kosovë kanë shprehur mbështetje për Ramush Haradinajn, i cili është thirrur për t’u marrë në pyetje nga Zyra e Prokurorisë së Specialistëve të Kosovës në Hagë. Nga ana tjetër, Presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiç e konsideron këtë veprim si një “mashtrim politik”, ndërsa zgjedhjet e parakohshme në Kosovë duken të mundshme.
Haradinaj, kryeministër që nga shtatori 2017, ka dhënë dorëheqjen për të shkuar në Hagë për herë të dytë në karrierën e tij, duke paë marrë më parë të njëjtin vendim në 2005 pasi kaloi disa muaj në detyrë. Ai u lirua nga Tribunali Penal Ndërkombëtar për ish Jugosllavinë në vitin 2008 dhe 2012 për rolin e tij si komandant i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës gjatë luftës 1998-1999.
Megjithatë, ai dyshohet tani nga Dhoma e Posaçme e Prokurorisë së Kosovës, të cilat janë pjesë e sistemit ligjor të Kosovës por që janë të bazuara në Holandë dhe me personel ndërkombëtar. Ata janë themeluar nga Kuvendi i Kosovës, me detyrën e ndjekjes së krimeve kundër njerëzimit, krimeve të luftës dhe krimeve të tjera në bazë të ligjit të Kosovës, që thuhet se kanë ndodhur ndërmjet 1 janarit 1998 dhe 31 dhjetorit 2000.
Partitë qeverisëse të Kosovës: Një vendim i padrejtë
Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, shprehu keqardhje për vendimin e Prokurorisë të premten, së bashku me bindjen e tij për “pastërtinë e Luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës”.
“Unë e respektoj vendimin e Kryeministrit të Kosovës dhe, si President i Republikës së Kosovës, ju siguroj se do të veproj në bazë të kompetencave të mia kushtetuese dhe ligjore për të cilat qytetarët e Kosovës do të informohen në kohë. Besoj në pastërtinë e luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe besoj në vlerat e larta morale të ushtarëve të lirisë. As vlerat e lirisë sonë e as lufta e UÇK-së nuk mund të shkelen nga askush, “, tha Thaçi.
Thaçi gjithashtu tha se këshilltari i tij, Bislim Zyrapi, ishte thirrur për t’u marrë në pyetje nga prokurorët e Hagës.
Mbështetje gjithashtu pati edhe nga partnerë të tjerë në qeveri. Sipas Pristina Insajt, Fatmir Limaj, kreu i partisë NISMA, i cili gjithashtu u lirua nga krimet e luftës nga Tribunali i Hagës, tha se thirrja për Haradinajn për të dhënë prova si i dyshuar ishte e padrejtë.
“Për fat të keq, kjo gjykatë është themeluar nga Kuvendi i Kosovës, kështu që alternativa e vetme është përballja me shpifjet e armiqve të Kosovës me fakte”, tha Limaj, partia e të cilit është pjesë e koalicionit qeverisës.
Aktualisht nuk ka reagime nga Lista Srpska, partia më e madhe e pakicës etnike serbe në Kosovë, e cila ishte gjithashtu një partner koalicioni i AAK-së së Haradinajt.
Opozita e Kosovës: Dorëheqja e duhur për arsye të gabuara
Dy nga partitë më të mëdha të opozitës në vend, Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) dhe Vetëvendosje!, të cilat ishin të dyja jashtëzakonisht kritike ndaj qeverisë së Haradinajt, dhe në disa raste u përpoqën të organizojnë një mocion mosbesimi, janë të bindura për pafajësinë e kryeministrit Haradinaj.
“LDK vazhdimisht ka kërkuar dorëheqjen e kësaj qeverie, por na vjen keq që kjo ndodh për shkak të ftesës nga Dhomat e Specialistëve,” shkroi kreu i LDK-së Isa Mustafa në Facebook.
Ai tha se besonte se lufta e UÇK-së ishte e drejtë dhe se pafajësia e Haradinajt do të provohet përsëri.
Në mënyrë të ngjashme, kreu i Vetëvendosje! Albin Kurti e konsideron këtë veprim si “dorëheqjen e duhur për arsye të gabuara”.
Ai kujtoi se partia e tij ishte kundër formimit të Prokurorisë Speciale dhe shtoi se Haradinaj ka bërë një numër gabimesh politike, duke përfshirë demarkacionin me Malin e Zi, formimin e një ekipi negociues me Serbinë dhe çështje të ndryshme të korrupsionit.
Presidenti i Serbisë: Dorëheqja është një hile politike
Një ditë pas dorëheqjes së Haradinajt, Presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiç vlerëson vendimin e tij si një “hile politike” që synon rritjen e popullaritetit të tij në vend.
“Ai dëshiron të mposhtë rivalët e tij, të bëhet një hero lufte për një Kosovë të unifikuar dhe t’i bëjë të gjithë të tjerët të padenjë për një udhëheqës të tillë që po i çon drejt një të ardhmeje të ndritshme”, tha Vuçiç duke shtuar se Haradinaj do të lirohet pas 48 orësh.
Pozita e serbëve në Kosovë, beson ai, do të bëhet edhe më e vështirë.
“Dorëheqja do të çojë në një homogjenizim shtesë të shqiptarëve, do t’i bëjë qëndrimet e tyre më ekstreme dhe urrejtjen e tyre për serbët dhe shtetin serb, të cilin ata e shohin si fajtorë për gjithçka që po ndodh me Haradinajn, edhe më të rënda”, tha Vuçiç.
Sipas tij, Serbia dëshiron të vazhdojë me dialogun, por kjo do të ishte e pamundur gjatë zgjedhjeve, qëllimi i të cilave do të jetë dyfishimi i mbështetjes për Haradinajn.
Nuk ka komente nga BE, mbështetje nga Shqipëria
Zëdhënësja e BE Maja Kocijančič deklaroi dje se Brukseli ishte informuar për vendimin e Haradinajt, duke mos dhënë asgjë shtesë.
“Në këtë moment, ne nuk kemi komente të mëtejshme”, tha Kocijančič.
Përfaqësuesja e Lartë e BE, Federica Mogherini, dhe Komisioneri për Zgjerimin Johannes Hahn ende nuk kanë reaguar për këtë zhvillim.
Ndërkohë, udhëheqësi i opozitës në Shqipëri, Lulzim Basha, shprehu mbështetjen e tij për Haradinajn.
“Dorëheqja e Kryeministrit Ramush Haradinaj është akti i një njeriu që vendos mëmëdheun para gjithçkaje … Ramush Haradinaj është Kosova – Kosova e Lirë, Kosova e Pavarur, Kosova Europiane. Askush dhe asgjë nuk mund ta përdhosin luftën çlirimtare të Kosovës dhe sakrificën sublime të familjes Haradinaj në altarin e lirisë “, tha Basha.
Zgjedhjet e parakohshme janë të mundshme, tarifat ende mbeten, demarkacioni përsëri në tavolinë?
Çështja më e fortë me të cilën ballafaqohet Kosova sot është nëse një qeveri e re do të zgjidhet nga parlamenti aktual ose qytetarët do të shkojnë në votime të parakohëshme. Vendimi përfundimisht do të merret nga Presidenti Thaçi.
Gjatë një konference për shtyp, Haradinaj tha se partia e tij AAK është e gatshme të marrë pjesë në zgjedhje të reja.
Njoftim i njëjtë është bërë nga LDK dhe Vetëvendosja!, dhe pa mbështetjen e tyre, një riformim i qeverisë nuk ka gjasa.
Mediat kujtojnë se qeveria e Haradinajt është tashmë e paqëndrueshme dhe se zgjedhjet e parakohshme priteshin prej disa kohësh.
“Zgjedhjet janë opsioni më i mirë për Haradinajn, i cili tani është në kulmin e popullaritetit të tij dhe shihet si dikush që ka përballuar presionin dhe nuk i ka tërhequr tarifat për shtatë muaj”, thekson portali KoSSev.
Një nga deklaratat e fundit të Haradinajt si kryeministër ishte se tarifat 100%, të imponuara për mallrat nga Serbia dhe Bosnjë-Hercegovina në nëntor të vitit të kaluar, do të mbeten.
Së fundmi, çështja e demarkacionit /shkëmbimit të territoreve është përsëri në fokus, vlerëson Deutsche Ëelle.
“Tërheqja e Haradinajt nga skena politike – edhe nëse është e përkohshme – do të ndryshojë gjërat në Kosovë. Hashim Thaçi dhe Partia e tij Demokratike e Kosovës kanë mbetur pa kundërshtarin kryesor politik kur është fjala për dialogun me Beogradin. Kjo mund të çojë në rishfaqjen e propozimit që po diskutohet për më shumë se një vit – territore në këmbim të njohjes “, shkruan Vilma Filaj-Balvora për DË.
Sipas saj, duhet të priter progres në fushën e dialogut politik, por çdo kompromis që nuk mbështetet nga shumica e qytetarëve duhet të shmanget për hir të stabilitetit.
*Përshtatur nga European Western Balkans
Financuar Nga Bashkimi Europian
