
Flash News
Aksident te "Shkalla e Tujanit", kamioni përmbyset në mes të rrugës, plagoset shoferi
By pass-i i Vlorës, zvarritje punimesh dhe rritje kostosh
Milan pritet të heqë dorë nga transferimi i Granit Xhakës
Inceneratori jashtë funksionit, përfshihet nga flakët fusha e mbetjeve në Elbasan
Aksident në aksin Lezhë-Shëngjin, një i plagosur
Hija që na rëndon: Vështrim kritik mbi vazhdimësinë e komunizmit dhe 'kryengritjen e papërfunduar' në Shqipëri
Pjesa I (nga V): mbi teorinë e kryengritjeve dhe pyetjeve të duhura
nga Andi Mustafaj
Një tranzicion i pambarimtë ka prekur vendin tonë. Krizë mbas krize, konflikt mbas konflikti, skandal mbas skandali, njëlloj si Sizifi mitologjik, shoqëria jonë vëren me një pafuqi përvëluese dëmet. A po ngrihen pyetjet e duhura në mënyrën e duhur për të gjetur shkakun e thellë që ka sjellë pasojat e situatës politike dhe shoqërore në Shqipëri? Kjo problematikë filozofike, e ndarë në dy pjesë si faqet e së njëjtës monedhë, mbart në vetvete një peshë të madhe në rrjedhën e trazuar të rrugëtimit politik të vendit tonë.
Jam munduar prej kohesh ta përkthej këtë ide në analizën e jetës politike shqiptare. Kam vërejtur me vëmendje politikanë, gazetarë, analistë, ekspertë, intelektualë të cilët shpalosin në mënyrë të vazhdueshme diagnostikun e tyre mbi të metat e sistemit tonë apo vuajtjet e popullsisë shqiptare. Në gjykimin tim, ky diagnostik është po aq i plotë përsa i përket pasojave që prekin sistemin tonë politik dhe administrativ (korrupsioni, kriminaliteti, klientelizmi, paaftësia), sa i pjesshëm përsa i përket shkaqeve që i kanë sjellë.
Shkakun, ne kemi tendencë ta kufizojmë te njerëzit. Në vend që të bëjmë pyetjen e thellë “përse kemi arritur në këtë pikë degradimi të shtetit dhe shoqërisë sonë", pyesim "për faj të kujt?". Ky "kujt" është doemos njeri.
Në një sistem politik dhe administrativ, njerëzit individualisht (politikanët, militantët, qytetarët etj,.) apo si grupe (partitë politike, media, organizatat jo qeveritare etj.) nuk janë gjë tjetër veçse mjetet që përçojnë, që ndërlidhin shkakun e vërtetë me pasojat e shkaktuara prej tij. Megjithatë është më e lehtë për shoqërinë, e cila gjendet në hallkën e fundit të zinxhirit, të kërkoj një fajtor të dukshëm, të prekshëm.
Ajo mendon se mbi këtë fajtor mund të veprojë në mënyrë të drejtpërdrejtë, mund ta ndëshkojë duke e rrëzuar nga pushteti apo duke e futur në burg, në të kundërt nga teoritë apo mendimet filozofike të cilat, edhe pse mbartin në të vërtetë shkakun, duken diçka abstrakte dhe e paprekshme. Njehsimi i shkakut me mjetin përçues ka si pasojë një efekt deri diku qetësues për shoqërinë.
Sado më qetësues të jetë ky fakt për shoqërinë, nuk e bën me të vërtetë atë. Sjellja e njerëzve, cilado qoftë ajo, nuk ka ekzistencë të pavarur dhe nuk mund të kuptohet kurrherë jashtë historisë dhe sistemit politik e shoqëror në të cilin vepron. Në disa rrethana të veçanta dhe të rralla, mjeti përçues mund të përbëjë një pjesë të shkakut. Ky është për shembull rasti i njerëzve të jashtëzakonshëm, të cilët kanë arritur nëpërmjet lidershipit të tyre të ndryshojnë sado pak rrjedhën e historisë. Fatkeqësisht, historia moderne nuk na ka sjellë një “De Gaulle” shqiptar dhe në mënyrë të gjerë, liderët tanë i janë përshtatur kohës së tyre, por nuk e kanë përdredhur atë.
Si pasojë, vetëm te kuptimi i plotë i historisë mund të gjendet shkaku i vërtetë, i cili, nëpërmjet mjetit përçues (njerëzit) shkakton pasoja pozitive apo negative në një sistem shoqëror.
Duke moskuptuar këtë element thelbesor, që njerëzit nuk janë shkaku, por vetëm mjeti përçues, ne dënojmë veten që të jetojmë brenda një rrethi të mbyllur ku “gjarpri kafshon bishtin e vet” në mënyrë të përhershme.
Nuk mjafton që të rrëzohet Edi Rama që sistemi shqiptar të përmirësohet menjëherë. Në të kundërt nga çka megalomania e tij na ka mësuar, Edi Rama nuk është gjë tjetër veçse një simptomë e një sëmundjeje shumë herë më të madhe që na ka prekur. Nëse Opozita nuk i bën pyetjet e duhura vetes, ajo vetëm do luftojë simptoma duke mos shëruar kurrë sëmundjen dhe në mënyrë të sigurt do ripërtërijë gabimet e paraardhësve të saj, sepse do gjendet nën trysninë e forcave të jashtme që nuk i kupton.
E vetmja zgjidhje gjendet te brezi i ri, si një shans që ripërtërihet në mënyrë ciklike për një shoqëri. Kur një brez i ri arrin në maturitet dhe në hyrjen aktive të jetës shoqërore ai është akoma një element neutral. Një element, i cili gjendet i baraslarguar nga trysnia e historisë së prindërve të tij dhe aspiratave për të krijuar identitetin dhe historinë e vet. Që ky brez të marrë këtë rrugë të fundit, ai duhet t’i bëjë pyetjet e duhura vetes. Pse jemi në këtë gjendje?
Ky rrugëtim kërkon në radhë të parë që të mos kërkohen fajtorë apo të bëhet gjueti shtrigash. Është e mundshme që arsyet që na kanë sjellë këtu sot nuk lidhen me faj apo me dashakeqësi, por mund të jenë fryti i veprimeve zinxhir, shpesh të pakuptuara të historisë sonë.
Ky rrugëtim kërkon në radhë të dytë një modesti të madhe; brezi i ri nuk duhet të vuajë nga “kompleksi i Mesisë” (kompleksi i njerëzve që u duket sikur do shpëtojnë vendin). Nuk duhet të ketë si synim “shpëtimin” e shoqërisë, por të vendosë gurin e vet në forcimin e shtetit të së drejtës dhe demokracisë për të rritur në fund mirëqenien e qytetarëve shqiptarë.
Ky rrugëtim kërkon në radhë të tretë një vendosmëri të madhe për shkak se sistemi i tanishëm, mbështetur nga njerëz që tashmë nuk njohin gjë tjetër, nuk do dorëzohet lehtë.
Sot e kësaj dite, i vetmi element akoma i paditur në vendin tonë është pozicionimi që do ketë brezi i ri. Nëse ky i fundit nuk i bën pyetjet e duhura vetes dhe nuk plotëson kushtet e mësipërme, ajo do shndërrohet në faktor ushqyes të sistemit duke zënë vendin e tij si një hallkë më tepër midis shkakut dhe pasojave. Nëse ai i bën pyetjet e duhura vetes dhe tregon modesti e vendosmëri, ekziston mundësia që ai të shndërrohet në faktorin ndryshues që do këpusë zinxhirin.
Në mbështetje të kësaj dëshire do mundohem të zhvilloj një tezë mbi shkakun e thellë që ka sjellë pasojat që ne njohim të gjithë sot në sistemin tonë politik e shoqëror.
vijon...
Të fundit



Zjarri në landfillin e Elbasanit, Cara: Vatra fiket dhe riaktivizohet në pak sekonda
1 Korrik 2025, 22:19




Golemi dhe Qerreti pa ujë në pikun e sezonit turistik
1 Korrik 2025, 21:09


BIRN: Brataj dhe Fevziu viktima të një ‘deepfake’ në Facebook
1 Korrik 2025, 20:44

By pass-i i Vlorës, zvarritje punimesh dhe rritje kostosh
1 Korrik 2025, 20:24



Milan pritet të heqë dorë nga transferimi i Granit Xhakës
1 Korrik 2025, 19:41
Akuzat për kartën bankare/ Meta: SPAK-u me regji ngatërron ëndrrat me faktet!
1 Korrik 2025, 19:29

Zbehja e heshtur, por e shpejtë e euforisë së kullave
1 Korrik 2025, 18:58
Vajza e Donald Trump i thotë 'mirupafshim' qershorit me foto nga Vlora
1 Korrik 2025, 18:48
Inceneratori jashtë funksionit, përfshihet nga flakët fusha e mbetjeve në Elbasan
1 Korrik 2025, 18:27
Rinumërimi i votave të Tiranës, Alimehmeti: KQZ mbrojti manipulimin
1 Korrik 2025, 18:15
Në anën e shqiptarëve apo të imazhit personal, si e përdori Rama debatin me Farage
1 Korrik 2025, 18:01
U largua nga Flamurtari, sulmuesi firmos me klubin tjetër shqiptar
1 Korrik 2025, 17:43
Aksident në aksin Lezhë-Shëngjin, një i plagosur
1 Korrik 2025, 17:19
Rekordet e temperaturave të qershorit, Italia kufizon punën në ambientet e jashtme
1 Korrik 2025, 17:03

Njihuni me Kozeta Milikun, u shpall një nga pesë shkencëtaret më të mirë në Kanada
1 Korrik 2025, 16:32
Ndezi zjarr në mënyrë të përsëritur, arrestohet "piromani" në Vlorë (EMRI)
1 Korrik 2025, 16:29

Integriteti ekologjik i lumit Vjosa rrezikon të mbetet në letër
1 Korrik 2025, 16:09
Dhimbja e kokës nga vapa/ Shkaqet, simptomat dhe masat që duhet të merrni
1 Korrik 2025, 16:01
OKB: Bota duhet të mësohet të jetojë me valët e të nxehtit
1 Korrik 2025, 15:54
Evakuohen nga Irani 5 shqiptarë, 2 prindër dhe 3 fëmijë mbërrijnë në territorin tonë
1 Korrik 2025, 15:45
Përplasen tre makina në Tiranë, njëra prej tyre përfshihet nga flakët
1 Korrik 2025, 15:38

Shehu: Kush nuk do Berishën, s’do ‘luftën’ opozitare!
1 Korrik 2025, 15:19
Berisha kërkesë në Asamblenë e OSBE: Ndihmoni që kombi im të votojë i lirë
1 Korrik 2025, 15:11
Kujdes me ilaçet: Disa prej tyre mund të dëmtojnë jetën tuaj s*ksuale
1 Korrik 2025, 15:00

‘Plumbi i Artë’/ Avokatët braktisin sallën, shtyhet sërish procesi ndaj Altin Ndocit
1 Korrik 2025, 14:44
BE-ja ndërron drejtues, Kosova në vendnumëro
1 Korrik 2025, 14:40
A duhet të konsumojmë shumë ujë? Habisin ekspertët: Rrezikoni hiponatremi
1 Korrik 2025, 14:30
Trafikoi 1 ton d*ogë drejt Barit, arrestohet në Francë ish-truproja i Saimir Tahirit
1 Korrik 2025, 14:21


Lëpusha përtej kartolinave të Ramës: Një fshat që po braktiset në heshtje
1 Korrik 2025, 13:41
Temperaturat përvëluese në Francë mbyllin Kullën Eiffel
1 Korrik 2025, 13:29
Mediu: Kina, Irani dhe Koreja e Veriut, kërcënim për sigurinë Evropiane
1 Korrik 2025, 13:20
Shqipëria zbret në indeksin global: Më pak e qetë, më shumë e pasigurt
1 Korrik 2025, 13:09
Shembet rruga, 5 fshatra të Martaneshit rrezikojnë të izolohen
1 Korrik 2025, 13:03
Ngërçi politik/ Memli Krasniqi konfimon pjesmarrjen në takimin e thirrur nga Osmani
1 Korrik 2025, 12:53
Këlliçi: Në shtator vendoset aksioni i opozitës
1 Korrik 2025, 12:48
Katër këshilla për të përballuar valën e të nxehtit
1 Korrik 2025, 12:38
Makina përplas këmbësoren në rrugën Transballkanike
1 Korrik 2025, 12:27
Autorë të 9 grabitjeve, arrestohen Erjon Sopoti dhe Abdullah Zyberi
1 Korrik 2025, 12:15

Abuzoi me vajzën e tij të mitur, ky është 36-vjeçari i vënë në pranga në Fier
1 Korrik 2025, 11:50
Dështon për herë të 40-të konstituimi i Kuvendit të Kosovës
1 Korrik 2025, 11:40
Kërkon pafajësinë, shtyhet për 11 korrik seanca për Vangjush Dakon
1 Korrik 2025, 11:34



BE konfirmon mbështetjen për Ballkanin Perëndimor
1 Korrik 2025, 10:50
E rëndë në Fier! Babai abuzon se*sualisht me vajzën e tij të mitur
1 Korrik 2025, 10:32
Një vit prej ndarjes nga jeta të kolosit të letrave shqipe, Ismail Kadare
1 Korrik 2025, 10:25


Furnizonin ‘spaçatorët’ me d*ogë, arrestohen dy të rinj në Tiranë
1 Korrik 2025, 09:54
“Përvëlohet” Europa, sa të rrezikshme janë temperaturat e larta?
1 Korrik 2025, 09:48
Tragjike në Angli, pema bie mbi 5 fëmijë shqiptarë, humb jetën 7-vjeçarja
1 Korrik 2025, 09:35

Nigel Farage në Shqipëri: po përse?
1 Korrik 2025, 09:13
Dosja “Partizani”, Xama: Mjaft e dobët dhe pa fakte!
1 Korrik 2025, 09:04

Këmbimi valutor, me sa shiten dhe blihen monedhat e huaja
1 Korrik 2025, 08:35
Fasonët paralajmërojnë sërish mbyllje fabrikash dhe shkurtime vende pune
1 Korrik 2025, 08:21
Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
1 Korrik 2025, 08:08
I nxehtë përvëlues, temperatuat arrijnë në 40°C
1 Korrik 2025, 07:57
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
1 Korrik 2025, 07:42
Rinumërimi pas 11 majit, Braho: Nuk kisha pritshmëri për trafikim masiv votash
30 Qershor 2025, 22:54
Replikat Rama-Farage, Bushati: Këshillat e një politikani shqiptar s’i hyjnë në punë Anglisë
30 Qershor 2025, 22:39
Seanca e dytë për ligjin e zonave të mbrojtura, Zhupa: Antikushtetues dhe i rrezikshëm
30 Qershor 2025, 22:18
Gjyqi për 'Partizanin', ish-prokurori: 90% e seancave dështojnë për mos njoftim
30 Qershor 2025, 21:56
E përjashtuan nga Policia/ Efektivi i infiltruar: Alkool s’kam pirë, veç drogë nga puna
30 Qershor 2025, 21:53

Konflikti Izrael-Iran, Bushati: Shqiptarët duhet të jenë të shqetësuar
30 Qershor 2025, 21:32
Rrahën për vdekje të burgosurin në Burgun e Reçit, prokuroria merr të pandehur 6 gardianë!
30 Qershor 2025, 21:15
Fuga: Gazetaria në Shqipëri sot në krizë të fortë
30 Qershor 2025, 21:07
"Nuk ka vend për panik"/ Moore: Serbia nuk guxon të sulmojë Kosovën!
30 Qershor 2025, 20:49
Fuste dr*gë dhe sende të paligjshme në qeli, arrestohet polici i burgut të Drenovës
30 Qershor 2025, 20:35
Temperaturat mbi 40 gradë, Franca mbyll centralet bërthamore dhe shkollat
30 Qershor 2025, 20:28
Lavrov: NATO po rrezikon vetëshkatërrimin me buxhetin e ri ushtarak
30 Qershor 2025, 20:13
Turqia kundër “shtetit bektashi” në Shqipëri: Hiqni dorë nga kjo ide!
30 Qershor 2025, 20:03

I akuzuar për abuzim sek*ual, producenti Diddy pret sot vendimin e gjykatës
30 Qershor 2025, 19:40

