Ndryshimet e befta kushtetuese të miratuara nga mazhoranca dhe e ashtuquajtura opozita parlamentare, në kohë pandemie dhe me diskutime online, ka ngjallur prej ditësh një debat të ashpër në spektrin e politikës shqiptare.
Ndryshimet kushtetuese parashikojnë që zgjedhjet e ardhshme të zhvillohen me lista të hapura (vetëm për dy të tretën e përbërjes, kurse një të tretën e deputetëve të ardhshëm e përcaktojnë partitë në bazë të votave), ndërsa riformulimi i nenit 68 të Kushtetutës i miratuar së fundmi në Këshillin e Legjislacionit dhe që më 30 korrik pritet të votohet në Kuvend (me 94 vota) shmangin automatikisht koalicionet parazgjedhore, duke qenë se e bëjnë të pamundur teknikisht administrimin e procesit.
Nisma është kundërshtuar me forcë nga opozita jashtë parlamentare e cila e ka cilësuar një shkelje të marrëveshjes së arritur me Partinë Socialiste, më 5 qershor, falë ndërhyrjes së përfaqësuesve të komunitetit ndërkombëtar në Tiranë.
Por, çfarë deklaronin disa vite më parë vetë përfaqësuesit e PS, apo edhe vetë kryeministri Edi Rama për ndryshimet kushtetuese.
Duket se qëndrimi i ri i socialistëve , konkretisht i Pandeli Majkos, sot ministër i Diasporës, apo i ish-ministrit të Brendshëm dhe ish-kreut të Komisionit të Ligjeve, Fatmir Xhafaj, bie ndesh me deklaratat e tyre të pak viteve më parë, kur shpreheshin se ndërhyrjet kushtetuese duhet të bëhen vetëm me referendum dhe jo me “letra bakalli”.
“Nuk mendoj se ndryshimet e Kushtetutës duhen bërë me letra bakalli, ashtu siç ndodhi herën e fundit (viti 2008). Mendoj se përballë njëri-tjetrit dhe sidomos përballë opinionit publik, që ndihet shumë i shqetësuar për mënyrën se si komportohet politika shqiptare në marrëdhëniet me interesat që ata duan që kjo politikë të mbulojë, ne na duhet që me seriozitet të ulemi përballë njëri-tjetrit dhe të diskutojmë.
Në fund të fundit aty ku do të ketë dallime ne kemi dhe historinë e një referendumi që pa u politizuar mund t’i ofrojë publikut një pjesëmarrje për të diskutuar një ligj, që është ligji themeltar i shtetit shqiptar, që vërtet diskutohet dhe votohet nga politikanët, por nuk është pronë e politikanëve”, deklaronte Majko në 2 gusht 2011.
“Ideja e referendumit është hedhur gjithashtu këto kohë nga ana e Partisë Socialiste, si një zgjidhje e arsyeshme, në rast të mungesës, e theksoj, të mungesës së konsensusit për amendamentet kushtetuese që do të trajtoheshin. Ne jemi dakord të shkojmë në një referendum popullor”, deklaronte Xhafaj në 7 gusht 2012.
Deri tani, asnjëri prej të socialistëve “të vjetër” nuk ka mbajtur ende një qendrim publik lidhur me këto ndryshime.
Nga ana tjetër, vetë kryeministri Edi Rama në në 23 nëntor të vitit 2013, pak muaj pasi kishte ardhur në pushtet, deklaronte për ndërhyrjet në Kushtetutë se “s’mundet kurrsesi që një proces i tillë të jetë një proces partiak dhe aq më pak një proces politik i njëanshëm”.
“Çdo ndërhyrje në Kushtetutë pavarësisht se nuk përbën asnjë lloj sakrilegji në vetvete, imponon domosdoshmërisht që në funksion të stabilitetit dhe të forcimit të rendit kushtetues, gjithëpërfshirja të jetë koncepti bazë dhe më fillestar i saj. S’mundet kurrsesi që një proces i tillë të jetë një proces partiak dhe aq më pak një proces politik i njëanshëm. Padyshim edhe në qoftë një proces politik i gjithanshëm kjo është e pamjaftueshme kur flasim për Kushtetutën e një vendi në jetën e të cilit partitë politike përfaqësojnë shumëçka por kurrsesi nuk përfaqësojnë gjithçka”, deklaronte Rama 7 vite më parë.
Përfaqësuesit e palëve në Këshill u dakordësuan edhe për rishikimin e pragut të lejueshëm për garantimin e një mandate deputeti, por që do të parashikohet në Kodin zgjedhor.
Kundër nismës janë pozicionuar edhe ndërkombëtarët, të cilët kanë paralajmëruar se nuk mund të bëhen ndryshime Kushtetuese një vit para zgjedhjeve.
Financuar Nga Bashkimi Europian
