School closures increase parents' financial burden during the summer

On June 16, the pilot project “Summer School” – a program of the Ministry of Education and Sports in cooperation with the organization World Vision Albania – was launched in ten public schools in Tirana, Kamëz and Durrës. The project will last two weeks and will include 1,000 primary school students, but tens of thousands of other students are excluded from such opportunities.

The "Emin Duraku" School in Tirana is one of the educational institutions where the "Summer School" pilot project is being implemented, but according to teachers, the classes have a limited number of students and capacities are limited.

"In our school there are about 10 classes with an average of 10 students each. Students come as they wish, but the number is limited," says a teacher, part of the program.

"The material base is paid for, as is the food. We start around 9 am and close around 1 pm. This project will now be monitored to see if it will be extended further," she added.

The primary cycle in Albania includes over 141 thousand students according to the Institute of Statistics and the demand for such programs during the summer season is many times greater. For many working parents, summer vacations become a separate problem for managing children, while private summer courses have high costs.

"For many families, summer vacation is stressful," says Ermelinda Hoxhaj, a journalist by profession, mother of two, and part of the "Parents for Quality Education" community.

"They don't have the economic means to take their children to summer camps and are forced to leave them alone at home, causing parents to be very anxious about this very thing," she added.

Hoxhaj says that the pilot project does not bring solutions for parents and children due to the limited number of students and its duration.

"The project is being piloted in 10 schools, mainly in Tirana, but it is only for two weeks in June. In addition, the days that were the matura and mini-matura exams are not working. So this project will only be developed for 8 days and this does not bring any solution for the families," says Hoxhaj.

High costs 

The limited curriculum hours in public schools and the long summer vacation period have forced parents to turn to private afterschool centers – which have flourished in recent years. But their costs are high and now take up a large part of the budget for tens of thousands of families.

Fjorela, a mother of two children in 9-year education, is forced to send her children to after-school centers. She says that during the summer, these centers have extra costs, as they also serve as entertainment venues for minors.

“Kosto në afterschool (qendër pas shkolle) është 7500 lekë të reja java, ose 30 mijë lekë në muaj. Fëmijët rrinë në ambientet e afterschool dhe 2 apo 3 herë në javë, shkojnë një ditë nga pishina, një ditë nga liqeni. Kampet verore 1 javore me informacionin që mora për të dërguar të dy fëmijët e mi e kalonin shifrën 500 euro/ fëmijë,” thotë ajo.

Për Ermelinda Hoxhën, pagesa për kampe verore është e vështirë të përballohet për një familje me të ardhura mesatare.

“Kostot janë të larta, pasi minimalisht për një javë në kamp veror pagesa është 8 mijë lekë. Për dy fëmijë që kam unë shkon 16 mijë lekë në javë. Për t’i mbajtur një muaj në kamp veror të shkon rreth 65 mijë lekë të reja…Këto çmime për një familje me të ardhura mesatare është shumë e vështirë të përballohen,” argumenton ajo.

Migen Qiraxhi nga organizata “Qëndresa Qytetare” shpreh shqetësimin se në Shqipëri, prindërit përballen me kosto të larta për përkujdesjen e fëmijëve pas mësimit dhe sipas tij kjo vjen për shkak të mungesës së ofrimit të shërbimeve cilësore dhe të standartizuara nga shteti.

Ai thekson gjithashtu se këto shërbime shpesh licencohen jo si institucione edukimi, por si kopshte apo qendra kursesh, duke shmangur standardet ligjore që lidhen me edukimin dhe përkujdesjen e fëmijëve nën moshën 16 vjeç.

«Mungesa e qartësisë ligjore për ne përbën një boshllëk që dëmton cilësinë dhe sigurinë e shërbimeve që marrin fëmijët dhe rëndon financat e familjeve,” theksoi Qiraxhi.

Nevojiten programe afatgjata

Për prindërit dhe ekspertët e shoqërisë civile, kampet verore do të duhej të ofroheshin nga institucionet arsimore në mënyrë të vazhdueshme, në këmbim të një pagese modeste nga prindërit. Në të shkuarën jo shumë të largët, një mundësi e tillë ofrohej rregullisht.

Fjorela kujton kohën kur ajo ishte vetë fëmijë dhe merrte pjesë në kampet verore ditore.

“Përveçse argëtoheshim, mësonim edhe shumë rregulla bazë që duhen në përditshmërinë dhe krijonim pavarësinë ndaj këtyre veprimeve. Mendoj se ka shembuj pafund për t’u realizuar. Mjafton të ketë dëshirë nga njësitë e duhura,” thotë ajo.

Të njëtin mendim ndan edhe Ermelinda Hoxhaj, e cila thekson se ndryshimi duhet të nisë që nga orari i qëndrimit të fëmijëve në shkolla.

“Fillimisht ne duhet të arrimë të bëjmë të mundur që shkollat publike të ofrojnë mundësi qëndrimi të fëmijëve 8:00 me16:00 dhe më pas të nisin edhe me ofrimin e kampeve verore. Dhe jo vetëm në 10 shkolla, por në të gjitha shkollat,” thotë ajo.

Migen Qiraxhi nga “Qëndresa Qytetare” argumenton se nisma të ngjashme me projektin pilot të “Shkollave Verore” janë pozitive, por ndikimi i tyre duhet të jetë gjithëpërfshirës dhe afatgjatë.

Sipas Qiraxhi, nisma të ngjashme të ndërmarra nga qeveria vazhdojnë të kenë një shtrirje të kufizuar. Ai përmend nismën ‘Të bëjmë detyrat e shtëpisë në shkollë’, që sot zbatohet në vetëm 13.4% të institucioneve dhe përfshin vetëm 2.6% të nxënësve, apo konceptin e shkollës si Qendër Komunitare, e cila zbatohet në vetëm 46% të shkollave.

“The new summer school initiative should turn into a sustainable national program that can include not only teachers from the education system, but also professionals from other fields through part-time engagement,” he suggests. Reporter.al