
Flash News
Salianji paraqitet te Shërbimi i Provës pas lirimit me kusht: Betejën ligjore do e vazhdoj në Strasburg
U kërcënua me kallëzim nga Rama, prokurorja e Shkodrës letër KLP-së: Reagoni për sulmet politike
Korçë/ 40-vjeçari hidhet nga ballkoni i katit të pestë, në gjendje kritike
Kroacia rikthen shërbimin e detyrueshëm ushtarak
Ndërtimet pa leje në Theth, Manja kërkon procedim disiplinor për prokuroren Elsa Gjeli
Një roman me kryebashkiakë, si këta rrotull, nga një shkrimtar i kohës sonë

Alfred Lela
Çfarë spikame e dallon letërsinë shqipe të pas 90-ës, nëse themi se atë të para 90-tës e zotëroi teksti dhe hija e Ismail Kadaresë? ishte pyetja e një lexuesi në një takim të shkrimtarit Virgjil Muçi, i sapo kthyer nga Festivali Letrar i Mantovas në Itali, gjuhë në të cilën është përkthyer romani i tij i fundit 'Piramida e shpirtrave'.
Përgjigjia e autorit nuk ka aq rëndësi sa vetë romani në fjalë, i cili është edhe fitues i çmimit 'Kadare'. Te 'Piramida e shpirtrave', vëreni përkitjen në titull me romanin 'Piramida' të Kadaresë, Muçi rreket të krijojë një 'poemë të Tranzicionit'. Nuk është rastësi që, edhe pjesa e dytë e titullit 'shpirtrave' takohet disi me romanin e Gogolit 'Frymë të vdekura'. Nuk është vetëm ky përkimi: një prej personazheve e përmend novelën në dialogjet e librit të Muçit, por edhe vetë autori e pranon frymëzimin apo 'imitimin' nga ky tekst i rrëfimtarit të shquar rus të cilin edhe Kadare e përmend si një prej autorëve dhe romaneve që e ka ndikuar.
Pas gjithë këtyre përkitjeve ndoshta duhe bërtitur 'urra!' ose 'poshtë!', duke menduar se Virgjil Muçi ka dështuar ose ka triumfuar në guximin me një subjekt të ngjashëm me Gogolin dhe të një 'piramide shpirtërore të kohës' të ngjashme me të Kadarse për epokën e vet. Përkitjet mund të jenë autori, por jo domosdoshmërisht letërsia e tij. Te 'Piramida e shpirtrave' Muçi ka ngritur infrastrukturën e groteskut të tranzicionit shqiptar ku, secili mund të hedhë tullën, llaçin apo urën e vet. Personazhet, të cilat ai i qëmton në mënyrë inteligjente, edhe pse deri diku eklektike, janë tipike të një tranzicioni si ky i yni, i cili edhe pse duke qenë i përbotshëm (nuk jemi i vetmi vend në mbikalimin nga një gjendje apo sistem shoqëror-politik në tjetrin), janë posaçërisht shqiptare. Si të tilla janë të njohura, por kjo njohje nuk i bën familjare dhe këtu shtrihet imtësia dhe kujdesi me të cilën autori ka operuar.
Mark Mara është një amerikano-shqiptar i cili ka kryer një dënim penal të cilin nuk mund ta shquash në është politik në Shqipëri apo për spekulim financiar në Nju Jork. Robert Farka është një ish-i përndjekur që 'luan rolin' e nëndrejtorit të hotel 'Dajtit'; personazhe në zhdukje këta ish-të përndjekurit në role drejtuesish, ashtu si edhe vetë hoteli që është kthyer tashmë në bankë. Marko Ferreti është një prift katolik cili i duhet të luftojë një betejë të ashpër proselitizmi me të tjerë denominacione të krishtera që kanë mbirë në Shqipëri pas hapjes dhe në përpjekje për të gjetur 'frymët' e tyre të gjalla. Kryetarët e dy bashkive, që mund të ishin çdo qytet në Shqipëri, janë ndoshta më të spikaturit e penës së Virgjil Muçit. Ata mund t'i gjesh edhe sot e kësaj dite nëpër zyrat e Shqipërisë, por kryqëzimi i zjarrit politik nuk të lë t'i shohësh qartë, ashtu siç i përshkruan Muç: groteskë, të babëzitur, të paditur, megalomanë, me të kaluar të dyshimtë, e të tjera.
'Piramida' e Virgjil Muçit është një roman politik, edhe pse ky nuk ka qenë aspak qëllimi i autorit. Në kryqëzimet e vëzhgimeve ai më shumë ka dashur të ndërtojë rrethrrotullimin e paepur të Tranzicionit shqiptar, duke lënë secilin lexues që të futet aty sipas radhës dhe shenjave të veta. Sigurisht, dihet se si shqiptarët e përdorin rrethrrotullimin si pjesë të infrastrukturës së trafikut rrugor: narcispellg ku zhyten me kokë duke shpresuar se çdo makinë është një deus ex machina, jo për t'i goditur, por për t'iu shmangur marrëzisë së tyre.
'Piramida e shpirtrave' është një roman për marrëzinë shqiptare i një esteti të hollë si Virgjil Muçi. Një burrë me kulturë të lartë, një racë në rrallim në këtë kohë dhe vend cit me pop-kulturë, meriton për këtë roman çmimin që ka marrë. Siç meriton që ministri i Jashtëm në detyrë dhe KM Rama, si njerëz të high culture që thonë se janë, ta konsiderojnë për postin e Ambasadorit, një zyrtar që luan role poshtë kapacitetit të vet në superstrukturën e diplomacisë shqiptare. Z. Muçi do t'i bënte nder Shqipërisë në secilën prej Ambasadave më të rëndësishme në botë.
Ai flet gjuhët e huaja dhe gjuhën e kulturës së lartë.
Të fundit




Haxhi Qamil Rama dhe drejtorët e Bashkive!
11 Korrik 2025, 09:21
30 vite nga masakra e Srebrenicës në Bosnje – Hercegovinë
11 Korrik 2025, 09:10

Nga retorika te rakia, POLITICO: 9 gjëra që Nigel Farage mund të bëjë në Shqipëri
11 Korrik 2025, 08:53
Trump njofton 35% tarifa për mallrat kanadeze
11 Korrik 2025, 08:39
Këmbimi valutor, me sa shiten dhe blihen monedhat e huaja sot
11 Korrik 2025, 08:24

Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
11 Korrik 2025, 07:59
Diell dhe temperatura të larta, parashikimi i motit
11 Korrik 2025, 07:41
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
11 Korrik 2025, 07:20
Zhupa: Në Theth, disa investitorë strategjikë austriakë e duan zonën të boshatisur
10 Korrik 2025, 22:57
Malltezi: SPAK e pranon, jemi në një proces që filloi me kallëzimin e rremë të Ballës
10 Korrik 2025, 22:34

Si të çliroheni nga bllokimet emocionale me anë të ushtrimeve
10 Korrik 2025, 21:57

Lala: Veliaj donte të rikthehej si kryebashkiak
10 Korrik 2025, 21:40
"Hajt t'i biem' se është i djathtë", Boçi: Në Theth synohen investitorët strategjikë
10 Korrik 2025, 21:33
VIDEO/ Sherr në parlamentin e Bolivisë, deputetët përplasen fizikisht
10 Korrik 2025, 21:20
Salianji: Çështja ime u nxor jashtë radhe, po goditen ata që shqetësojnë Ramën
10 Korrik 2025, 21:09
Salianji akuzon sistemin gjyqësor me emra: Më dënuan me dëshmi të rreme
10 Korrik 2025, 21:07
Shqipëria përjetoi një nga valët më të gjata të nxehtësisë së dekadës së fundit
10 Korrik 2025, 21:01

Qeveria miraton procedura të reja për deklarimin e vendbanimit në e-Albania
10 Korrik 2025, 20:39
“Mbretëresha e lumenjve të Evropës”, 7 bashki derdhin ujërat e zeza në lumin Vjosë
10 Korrik 2025, 20:21
Koka: Veriorët nuk kanë për t’ia harruar Edi Ramës operacionin racist në Theth
10 Korrik 2025, 20:18
3 shenjat e horoskopit që do të ndikohen më shumë nga ‘Hëna e Plotë’ e 10 Korrikut
10 Korrik 2025, 20:04
Emërohet drejtuesi i ri i Qendrёs Kombёtare tё Kinematografisё
10 Korrik 2025, 19:51
Korçë/ 40-vjeçari hidhet nga ballkoni i katit të pestë, në gjendje kritike
10 Korrik 2025, 19:40
‘Gruaja e lodhur’/ Sindroma që prek mijëra gra çdo ditë
10 Korrik 2025, 19:34
Çanta origjinale Hermès e Jane Birkin shitet për 10 milionë dollarë
10 Korrik 2025, 19:26

Nënshkruhet marrëveshja Britani-Ukrainë për 5 mijë raketa Thales
10 Korrik 2025, 19:00
Zjarr në Zvërnec, flakët rrezikojnë dy hotele
10 Korrik 2025, 18:57
Kroacia rikthen shërbimin e detyrueshëm ushtarak
10 Korrik 2025, 18:39
Spahia: E vërteta e madhe e akuzës së fortë të banorëve të Thethit
10 Korrik 2025, 18:35
Ndërtimet pa leje në Theth, Manja kërkon procedim disiplinor për prokuroren Elsa Gjeli
10 Korrik 2025, 18:15
Detaje nga vrasja e Renis Dobrës, autorët erdhën me 2 makina Range Rover nga Rrësheni
10 Korrik 2025, 18:10
Gjykata e Lartë e la në burg, Meta i drejtohet 'Kushtetueses'
10 Korrik 2025, 17:57
Dënim i ri me rregullore të 're'
10 Korrik 2025, 17:54
Përkthyesi i BE-së pushohet nga puna për shkak të frikës për sigurinë e Zelenskyy
10 Korrik 2025, 17:45
'Ti je polic, por jo Zot me ma marrë shpirtin', protestë për Agon Zejnullahun
10 Korrik 2025, 17:41

Ekspozimi i drejtpërdrejtë ndaj ajrit të kondicionuar mund të shkaktojë infeksion
10 Korrik 2025, 17:10
Video/ Rama përsërit skenarin, ulet sërish në gjunjë para Melonit
10 Korrik 2025, 16:56
I vuri zjarrin parcelës me ullinj, arrestohet 50-vjeçari në Shijak
10 Korrik 2025, 16:46

Rubio: SHBA-ja dhe Rusia kanë shkëmbyer ide të reja për bisedimet për paqe në Ukrainë
10 Korrik 2025, 16:36
Vdekja e 27-vjeçarit, dorëhiqet komandanti i Policisë së Lipjanit
10 Korrik 2025, 16:21
Video/ Digjet një banesë në Tiranë pranë Pazarit të Ri
10 Korrik 2025, 16:09

Trafik droge dhe grup kriminal, GJKKO lë në burg tre të pandehurit (EMRAT)
10 Korrik 2025, 15:51
Xhensila ndez rrjetin me urimin e saj për ditëlindjen e Ledrit
10 Korrik 2025, 15:42
Janë plot me pesticide! Lista me 12 produktet që duhet të kemi kujdes
10 Korrik 2025, 15:31

Aksident në Shëngjin, përfundon te Trauma 49-vjeçari
10 Korrik 2025, 15:11
Malltezi: Brenda një dite më sekuestruan llogaritë, pronat dhe aksionet
10 Korrik 2025, 15:01
BE: Izraeli është pajtuar për më shumë ndihma në Gaza
10 Korrik 2025, 14:55


Vrasja e Renis Dobrës, nxirret nga uji mjeti i 23-vjeçarit
10 Korrik 2025, 14:29
Tarifat e Trump ndaj Brazilit rrisin çmimin e kafes
10 Korrik 2025, 14:16
Ursula von der Leyen i mbijeton votëbesimit
10 Korrik 2025, 14:04
Gjyqi për "Plumbin e Artë”/ Debate të forta në GJKKO, shtyhet sërish seanca
10 Korrik 2025, 13:55
Vrau efektivin e Shqiponjave, Prokuroria e Fierit kërkon burg përjetë për Azgan Mërnicën
10 Korrik 2025, 13:46
Zjarr në Lezhë, flakët pranë nënstacionit elektrik
10 Korrik 2025, 13:32
Banorët përplasen me policinë në Theth, një gruaje i bie të fikët
10 Korrik 2025, 13:24
“Ramë i xanun”
10 Korrik 2025, 13:15

Tre shenjat e horoskopit që kanë gjasa të divorcohen në muajin korrik
10 Korrik 2025, 12:45
Kokë turku për një Republikë pa leje
10 Korrik 2025, 12:35
“Ka shkretuar kombin e vet”/ Berisha: Rama burgos kundërshtarët!
10 Korrik 2025, 12:26

Plagoset me thikë shqiptari në Itali
10 Korrik 2025, 12:08



Inaugurimi i shtatores së Josif Budos, Berisha: Frymëzim dhe dritë për mbarë shqiptarët
10 Korrik 2025, 11:33

Vijon "turi i pastrimeve"/ Drejtorët e Bashkisë së Durrësit dorëzojnë sot dorëheqjet
10 Korrik 2025, 11:11
23-vjeçari në Mat u mbyt me litar, shoqërohen 4 të dyshuar
10 Korrik 2025, 10:58
35-vjetori i rënies së dëshmorit Josif Budo, Berisha i pranishëm në ceremoni
10 Korrik 2025, 10:49
Pas shkarkimeve, komandohet drejtori i ri i Policisë së Shkodrës
10 Korrik 2025, 10:30
BIRN: Aksioni i Ramës për hapësirat publike, një shfaqje e përsëritur
10 Korrik 2025, 10:29
Aksioni në Theth, shkarkohen drejtuesit e Policisë së Shkodrës
10 Korrik 2025, 10:16
Aksident me vdekje në autostradën Tiranë-Durrës
10 Korrik 2025, 10:01
Inceneratori nuk ekziston, por qeveria vijon te shtojë fondet
10 Korrik 2025, 09:51
Shqipëria po plaket me ritme të shpejta! 30% e popullsisë mbi 60 vjeç
10 Korrik 2025, 09:46
Fundi i një epoke, Modric i thotë 'lamtumirë' Real Madridit
10 Korrik 2025, 09:36
Mali i Dukatit prej 6 ditësh në flakë, banorët kërkojnë ndërhyrje nga ajri
10 Korrik 2025, 09:27

“Varfëria në rritje”/ DW: Shumë njerëzve në Gjermani nuk u del rroga
10 Korrik 2025, 09:08
Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
10 Korrik 2025, 08:51
Këmbimi valutor 10 Korrik, me sa shiten e blihen sot monedhat e huaja
10 Korrik 2025, 08:51

Foto/ Shkrumbohet gjatë natës restoranti në Theth, zjarri vihet nën kontroll nga banorët
10 Korrik 2025, 08:21
