TI for VOA: Albania has stalled in the fight against corruption

Albania did not make progress in the fight against corruption, recording an increase of only 1 point in the annual report of the organization Transparency International.

Albania registered 36 out of 35 points last year. It ranks 101 out of 183 countries evaluated in the report and has the same amount of points as Serbia, Turkey, Ecuador, Kazakhstan, Panama, Peru, Sri Lanka and Thailand.

Lidija Prokic, Regional Advisor for Europe and Central Asia at "Transparency International", says that the change of one point is not statistically significant and is considered a sign of lack of progress.

 In an interview for the Voice of America, she states that Albania is stuck in the country in the fight against corruption by not doing enough work to guarantee the basic principles of democracy on the separation of powers, since the government authorities still have a dominant influence on the activity of the institutions of independent.

During the interview with the journalist Klementina Cenkollari, Mrs. Prokic said that as long as the governments will focus on the interests of their party, on groups with economic interests close to the rulers and the public interest will not be a priority, significant progress cannot be expected.

Voice of America: Ms. Prokic, Albania increased by only one point in the corruption perception index. What does this increase mean for Albania, in the conditions when in the last 5 years, its evaluation has been a mix between 36 or 35 points?

Lidija Prokic: You are right, we have seen an increase of one point for Albania in the corruption perception index. Being a small change, we really consider it a sign of non-progress. And Albania is not the only country in the Western Balkan region where we are seeing this stagnation in the country. We have an almost similar situation in Montenegro, although there the number of points is slightly higher. However, what I would like to underline and which is very important is that the Western Balkans as a region and the countries within it are showing very little progress during these years. Even when there is progress, if it does, it is not sustainable.

Kështu, për shembull, në krahasim me mesataren e Bashkimit Evropian që është 66 pikë, në Ballkanin Perëndimor ajo është shumë më e ulët - vetëm 38 pikë dhe poshtë mesatares globale prej 43 pikësh.

Zëri i Amerikës: Renditja bazohet në perceptimin e korrupsionit në sektorin publik, si shpërdorimi i fondeve publike, korrupsioni dhe kapja e shtetit. Cilat janë problemet më të mëdha për Shqipërinë?

Lidija Prokic: Shikoni, Shqipëria ka treguar përparim në radhë të parë në vetting-un e gjyqësorit, ku ky proces, pavarësisht nga vështirësitë, ka filluar të japë disa rezultate dhe ne duhet t’i vlerësojmë këto përpjekje.

Këtu meriton vërtet përgëzime puna e prokurorëve të posaçëm të krimit të organizuar dhe korrupsionit, me raste të hetuara dhe të gjykuara. Pra, në këtë pjesë ka përmirësime. Megjithatë, që reformat kundër korrupsionit të jenë më efektive, ato nuk duhen zbatuar të izoluara. Nevojitet vullnet më i madh për t’u investuar dhe në fushën e reformave demokratike. Mirëpo, pikërisht këtu, fatkeqësisht, nuk po shohim përparim.

Në këtë kuptim, do të ishte me të vërtetë e rëndësishme për Shqipërinë që të përshpejtojë reformat demokratike, sepse ajo që kemi mësuar, duke iu referuar botës dhe indeksit të perceptimit të korrupsionit, është se ky i fundit kontrollohet shumë më mirë në vendet me institucione të forta demokratike dhe në shtete me sundim të fortë të ligjit. Mendoj se ky përbën një mësim të rëndësishëm për Shqipërinë dhe vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor, veçanërisht në kontekstin e integrimit europian.

Zëri i Amerikës: Sikurse kanë treguar për vite me radhë raportet e Transparency International, korrupsioni është një problem i madh në Shqipëri. A mendoni se qeveria ka ndërmarrë reforma të mjaftueshme për të luftuar këtë fenomen?

Lidija Prokic: Pyetje jo e lehtë kjo, por është shumë e qartë se dhe vende të tjera në Ballkanin Perëndimor nuk po bëjnë aq sa duhet për të luftuar korrupsionin. Dhe kur bëjnë përpjekje në këtë drejtim, ato mbeten prapa në fusha të tjera. Ndërkohë, po shihen disa shenja domethënëse dhe shqetësuese të dobësimit të demokracisë. Kështu, klima e përgjithshme në shoqëri dhe institucionet e forta luajnë një rol të madh në aftësinë e vendeve për të kontrolluar korrupsionin. Ndonëse ka disa reforma të përqëndruara veçanërisht në luftën kundër korrupsionit, ne ende nuk po shohim përparim të mjaftueshëm në ndërtimin e institucioneve të forta, të cilat duhet të vënë para përgjegjësisë vendimmarrësit dhe të trajtojnë në mënyrë efektive krimet me bazë korrupsioni.

Zëri i Amerikës: A mendoni se ka vullnet të mjaftueshëm politik dhe gjyqësor për të luftuar korrupsionin?

Lidija Prokic: Nuk mendoj se ka vullnet të mjaftueshëm, sepse, siç thashë, vullnet të mjaftueshëm do të kishte nëse do shihnim koherencë gjatë viteve dhe nëse reformat nuk do të përqëndroheshin vetëm në pak masa të veçanta. Këto përpjekje duhet të depërtojnë në të gjitha sferat e qeverisjes. Këtu në radhë të parë më duhet të theksoj se pjesa më e rëndësishme është garantimi i parimeve bazë të demokracisë mbi ndarjen e pushteteve. Dhe këtu puna e bërë nuk mjafton. Autoritetet qeveritare në Shqipëri dhe në pjesën tjetër të rajonit kanë ende shumë më tepër pushtet dhe ndikim mbizotërues në veprimtarinë e gjithë institucioneve të tjera, duke përfshirë dhe ato të pavarura, roli parësor i të cilave në fakt është të mbikqyrin ekzekutivin, pra qeverinë.

Zëri i Amerikës: A mendoni se polarizimi i tejskajshëm politik po ndikon në luftën kundër korrupsionit në Shqipëri?

Lidija Prokic: Besoj se ai ndikon në luftën kundër korrupsionit, duke krijuar destabilitet politik dhe në suksesin e reformave që po ndërmerren. Gjithashtu ka rëndësi mobilizimi i mbështetjes publike, që qytetarët të mund t’u besojnë institucioneve; sepse rritja e polarizimit dhe çdo lloj polarizimi në fakt tregon se pjesë të rëndësishme të shoqërisë nuk u besojnë institucioneve dhe kjo është diçka që duhet të ndryshojë. Megjithatë, dua të theksoj se çelësin e këtyre reformave e kanë qeveritë. Janë këto të fundit që kanë vërtet në dorë zbatimin e këtyre reformave. Po ashtu, qeveritë kanë për detyrë të edukojnë publikun lidhur me reformat, rëndësinë, përmbajtjen dhe çfarë sjellin ato reforma për qytetarët.

As long as governments will focus on the interests of their party, on groups with economic interests close to those in power, and the public interest will not be the dominant priority, then we cannot expect any more significant progress. VOA