Albania – Serbia, Fuga: Can national team football matches be stripped of national passions?

By Artan Fuga

(Behind the scenes of the Albania – Serbia football match)

Part one

It was quite clear that regarding the Albania - Serbia match, its result was perhaps as important to football leaders as what would happen on the steps of the stadium.

For weeks, their anxiety and concern had been felt in the media.

It wasn't about not having physical incidents like throwing hard objects, setting fires in the stands, fights between fans. No, it was something else. It seemed like the situation had to do with some aspect of communication.

First, with the chants of Albanian fans. That is, how much of an ethnic, hostile or insulting character they would have towards Serbs, players, or as a nation.

Secondly, regarding the song or songs that would be sung in the stadium, would they have a character of militant identity that is not related to football, but to the struggle of Kosovar patriots for freedom?

Thirdly, regarding the symbols, would they be linked to an Albanian political and ethnic identity such as the image of the eagle, the symbols of the KLA, etc.

It was clear from the beginning that there was a tension between, on the one hand, the Albanian Football Federation, certain Albanian state organizations, such as the police, etc., the media, and on the other hand, the fans who have been accustomed for more than a decade to accompany the football team with patriotic anthems and songs or images, and above all to sing patriotic fervor by promoting Kosovo's fight against oppression and for freedom.

In a word, there was a tension between what is called leadership, bureaucracy, management, let's call them the political-media and football organizing elite for fun, on the one hand, and the mass of fans on the other.

This tension had nothing to do with the game on the field, nor with the score, nor, I believe, with the missed penalty, nor with the attacks and counterattacks of the teams on the field.

The bureaucratic-media-political leadership mobilized ten days or more ago to make the match purely a footballing character, separating football from society, from national identity, from national experiences, while the fans, with a series of declarations, sought to continue as before. To accompany the match with a burning patriotic spirit.

Një tifoz, sigurisht i vënë shkon të puthi gazetarin e televizionit serb, ndalohen me policë bluzat me simbole të ushtrisë çlirimtare kosovare, altoparlantët nuk japin më në transmetim këngën e Adem Jasharit, analistë nëpër studio televizive argumentojnë me patos se sporti është neutral, nuk ka lidhje me raportet midis kombeve, nuk ka lidhje me përjetime emocionale jashtëfutbollistike, pra është njësoj sikur të luanin njëmbëdhjetë robotë të kurdisur nga një trajner serb dhe njëmbëdhjetë robotë të kurdisur nga një brazilian që as ja ndjen as e kupton patosin identitar kombëtar shqiptar. I ftohtë, teknik, përsërit të njëjtat fraza, kujton se futbolli është si të luash shah në distancë me një lojtar të panjohur.

Aq larg shkoi kjo dëshirë sa u teatralizua nga disa media edhe që një futbollist shqiptar që i kuronte kavilet një futbollisti serb, gjë që nuk shihet në ndeshjet e futbollit veçse njëherë në dhjetë vjet, apo se si trajneri serb, i shkreti, u detyrua të thotë se atmosfera në stadium ishte jashtëzakonisht miqësore, por u detyrua pastaj të thoshtese ai nuk e kishte kuptuar se tifozët shqiptarë po shanin nga motra kombin e tij!!!

Pyetja e parë është : A mund të ndahet një ndeshje futbolli midis dy skuadrave kombëtare nga marrëdhëniet midis dy kombeve? Sikurse u përpoq lidershipi, analistët e mediave, sigurisht të paguar, menaxherët e federatës, segmente të shtetit dhe të politikës.

Duhet të jesh tërësisht i paditur në sociologjinë e sportit dhe në historinë e futbollit të kërkosh që një ndeshje futbolli të shihet nga spektatorët e saj si një ndeshje shahu, ta zëmë.

Apo ta konsiderosh një ndeshje futbolli si një lojë golfi nga ana e disa aristokratëve anglezë të një shekulli më parë, që zbaviten pasi kanë pirë ndonjë çaj shoqëruar me biskota pa shumë sheqer.

Të kërkosh të organizosh një ndeshje futbolli me ekipe kombëtare kombesh që kanë një histori marrëdhëniesh të tensionuara midis tyre pa patos kombëtar të shprehur nga tifozëria, kjo vetëm është një absurditet sociologjik, jo vetëm e pamundur, por për më tepër është t’i hedhësh benzinë zjarrit.

Në vend ta menaxhosh afshin kombëtar, do të thotë ta ndezësh atë edhe më tepër, ta ekstremizosh, të bësh të dalë jashtë kontrolli.

Kjo do të thotë të mbledhësh turma në shkallët e stadiumit dhe pastaj të duash ta shuash me masa financiare, policore, administrative, propagandistike efektin e krijimit të turmës.

Mos vallë duhet të kesh lexuar punimet e Gustav Le Bon, të Frojdit, të Annah Arendt, etj., për të ditur se kjo është e pamundur?

Turma që kërkon të afirmojë me patos identitetin e vet kombëtar dhe ta shoqërojë skuadrën e vet me këtë afsh, pa shkaktuar goditje fizike, – kur pengohet, sigurisht ekstremizohet. A duhet të jesh specialist komunikimi për ta ditur këtë? Nuk di çfarë të them, por di që sociologjia e futbollit sot në Evropë këtë e konsideron të pamundur.

Mos harrojmë se në raste të tjera, vetë politika, vetë menaxherët e futbollit, media po se po, e kanë lidhur ndonjë fitore apo kualifikim të skuadrës kombëtare të futbollit me forcën e kombit, me nderin e flamurit kombëtar, me historinë, me popullin, me imazhin e Shqipërisë. Apo jo? E mbani mend kampionatin evropian? Shihni video intervistash me futbollistë të kombëtares që shprehen se gati nuk luajnë futboll, por luftojnë për nderin e kombit?

A thua se nderi ynë varet nga një apo shumë ndeshje futbolli!

A thua se suksesi i politikave për integrimin evropian varet nga kualifikimi i këtyre njëmbëdhjetë burrave që luajnë top për në ndeshjet finale të evropianit!

Propaganda etnike, politike dhe kombëtare e sforcuar ka shoqëruar në këtë dekadë futbollin.

Por, ja në një moment, aparati politiko-burokratik-menaxherialo-mediatik për ndeshjen e futbollit midis Shqipërisë dhe Serbisë kërkonte të kundërtën e asaj që ka mbjellë vetë. Pra, ta zhveshin futbollin nga çdo gjë jashtë futbollit. Kur iu duhet e kthejnë futbollin në propagandë politike, kurse kur nuk iu duhet, si në rastin në fjalë, duan ta zhveshin ndeshjen e futbollit nga përjetime etniko-patriotike.

Kush ka parë tifozë evropianë apo edhe të kontinenteve të tjera kur shkojnë në stadiume për të ndjekur ndeshjet e futbollit të skuadrave të tyre kombëtare, e kupton se futbolli ndez pasione kombëtare. T’i duash t’i shuash i radikalizon edhe më tepër.

Mënyra më e mirë është t’i lësh të shfryjnë pa dëme fizike dhe në respekt të rendit publik dhe të rregullave të Federatës ndërkombëtare.

Efekti turmë i tifozëve kur marrin metrotë dhe trenat për të shkuar në stadiume është i papërshkrueshëm. Flamuj kombëtarë valviten, këngë patriotike, hedhje – pritje frazash therëse kundër kombit ”kundërshtar”. Gjithçka ndizet edhe më tepër nga dozat e alkoolit në gjak  e tifozëve, nga efekti turmë, nga temperatura e klimës, nga gjëra fare të rastit, etj. Dhe sidomos ndizet flakë nëse dikush përpiqet ta pengojë, ta shuajë, ta mbysë këtë hov pasionant patriotik.

Këtu nuk është fjala për përleshjet e tifozëve trup më trup. Kjo është krejt tjetër gjë. Bëhet fjalë për pasionin shoqërues. Aq i fortë është ky saqë tribunat e tifozëve janë të ndara sipas identitetit të tyre kombëtar në shumë ndeshje futbolli të ndezura.

Ka ndodhur që grupe etnike kanë fishkëllyer edhe himnin e kombit të vendit ku jetojnë.

Aq i fortë është futbolli për të ndez pasione kombëtare. Futbolli sport kolektiv, me kontakt fizik mes ekipeve, me të papritura se topi është i rrumbullakët, ku performanca e lojtarëve në fushë ndez krenarinë e tifozëve, futbolli si politika i thjeshtë, madje banal për t’u kuptuar edhe nga segmentet më të thjeshta të masës në planin kulturor.

Është instrumenti më i mirë masiv për të shprehur në publik pasione politike dhe kombëtare.

Çfarë ndodhi në të vërtetë përreth ndeshjes Shqipëri – Serbi?

Deshën të ndalojnë nga altoparlantët këngën kushtuar Adem Jasharit? Mijëra tifozë e kënduan në shkallët e stadiumit.

They wanted no element of historical tensions between Serbs and Albanians to be mentioned so as not to offend their friends, but the opposite happened: Their anthem was drowned out by whistles to the point that it could no longer be heard in the stadium and on television broadcasts.

Did they want to stop wearing T-shirts with KLA symbols? We had the reaction of heavy insults and slogans that I find difficult to mention here, but everyone heard them.

Any attempt to censor the collective expression of the crowd causes its expression to become radicalized. This happened.

The match ended in a draw. But the match between the political-bureaucratic-managerial-media management and the fans was won 5 to 0 by the fans. The crowd defeated the leadership. The latter certainly controlled the players on the field. This is a good thing. Although they, playing in European clubs, know how much any ethnic passion expressed on the field damages their careers. But, the mass and crowd of fans became even more irritated than before.

A great collective spiritual tension between the two nations was confirmed, extending to broad masses of the population. What is in the media, in diplomatic receptions, in public statements, is one thing, and what is hidden and kept burning in the bosom of large parts of the population is quite another.

The question is why did the political-bureaucratic-media management seek to strip this match of everything national, identity-related, historical in the expression of the fans and their passionate support for the national team?

The question is: Why did the management go against the mass of fans? What was the reason that they gave up on dressing football with politics, as they have done so far, and wanted to achieve the impossible: Make the mass of fans watch the game as if they had been stripped of all memory, identity, and national passion?

Let's see the answer to this question below.

(continued)