nga Alfred Lela
Rruga ‘Giacomo Venezian’ nuk të ofron shumë: në atë që një i huaj do të priste nga një qytet si Milano. Por një gjë e ka me siguri: është rruga e jetës dhe vdekjes. Në të djathtë të saj konturohet, i ftohtë, i heshtur dhe i shtrirë, si bishë në pushim e sipër, Istituto Nazionale dei Tumori. Nuk është thjeshtë spital, në kuptimin që kemi ne në Shqipëri për këto qendra shëndetësore, por streha e një fondacioni që mbështet kërkimet për tumoret, ndërthurur me shërbimet spitalore, që nga diagnostifikimi e deri te kirurgjia dhe shërbimi hospis (terapia kundër dhimbjes apo kalimi pa vuajtje).
Instituti, jo vetëm që mbretëron në këtë rrugë dhe në paralelen vet, por edhe kushtëzon jetën (dhe vdekjen) në gjithë këtë segment urban të Milanos metropolitane. Mu përballë tij gjendet një qendër për shitjen e parukeve. Shumë prej atyre që i nënshtrohen seancave kimioterapeutike humbin flokët. Parukeria është shndërruar edhe vetë në një tullace prej duralumini dhe mermeri: qepenat e mbyllur e shtojnë grinë dhe memecërinë e qytetit këtë mesditë fundmarsi.
Pak më poshtë, kur kapërcen kryqëzimin e një rruge lidhëse, has një bar të mbyllur që, në ditë të zakonshme duhet t’u ketë shërbyer të afërmëve të pacientëve të Institutit, dhe ndoshta personelit. Tendat që dikur i bënin pritë diellit dhe shiut janë mbledhur mbi vete si shushatje. Ashtu krahëlëshuara u ngjajnë qiparisëve në veri të një varreze publike.
Në rrethrrotullimin në fund të rrugës Venezian marr djathtas duke i dalë nga mbrapa Institutit të Tumoreve. Në shpinë të tij, në anën tjetër të rrugës, shfaqet Instituti Neurologjik. Arkitektura është tipike italiane. Portikë, dritare të kufizuara me shije të lartë, lartësi që rreh për nga qielli por pa qenë pompoze, dhe gërmat pagabueshëm romake në logon e Istitvto Nevrologico ku ‘v’-ja (viktorioze e Romës) zëvendëson ‘u’-në e përdorimit profan.
Në ballinë një banderolë e bardhë; në sipërfaqen e saj shquhet në fillim një zemër e madhe dhe më pas një ‘bijëz’ e saj. Teksa afrohesh mund të shquash ‘Ciao Sergio’. Jo adio. Dashuria dhe respekti e vuajnë këtë ‘teprim’: nuk njohin ndarje të përhershme, por vetëm përkohësinë deri në takimin tjetër. Më pas shfaqet edhe ‘nëntitulli’ i kësaj gazete në mur: un grande uomo, una grande perdita!
Gjasat janë që, një koleg, një profesor dhe mjek i njohur neurolog, ka ndërruar jetë dhe po nderohet nga Instituti. Ndoshta prej coronavirusit, a me gjase mosha ka mbërritur ta derdhë kupën mu në mësallën që ka shtruar mbi Itali kjo pranverë kapricioze dhe vrastare.
Mundohem ta imagjinoj këtë zotëri italian dhe ia nis nga Hermes Korsini, mjeku i pashëm në serialin ‘Përgjithmonë Xhulia’ të viteve të fëmijërisë sime. Të thinjur dhe me syze, sigurisht, me një kërrusje të lehtë te shpatullat, me dridhje timide duarsh, me një vështrim melankolik të stërvitur ndër vite në misteret e shkencës dhe befasitë e Zotit, i cili në Itali nuk mungon kurrë, askund.
Kujtohem se aktorin e futur në lëkurën e dr. Korsinit, Fabio Testi, e hasa kalimthi para pak netësh në një prej kanaleve italiane të Berluskonit, Canale 5, më duket. Pjesë e një spektakli apo reality show (Big Brother VIP Italia). Njëfarë zhgradimi për Hermes Korsinin e fëmijërisë sime. Por ‘heronjtë’ janë aty edhe për të na bërë me dije se çdo raport njerëzor, imagjinar apo real, bëhet gjithmonë një Ciao, në mos një Adio.
Në fund të fundit, heronjtë e kësaj kohe janë të tjerë. Një burrë, për shembull, që në shtratin e vdekjes lë amanet që makina e tij funebre të jetë një ‘Maserati’. Këtë të paktën ofron një shërbm funeral në rrugën ‘Giaccomo Venezian’, e quajtur Servizio Funebre SVE: Duke filluar nga 947 euro mund të kesh një funeral me çmimin e duhur. Foto e Maseratit dhe heraldika e tij me stemën që i ngjan sfurkut të Poseidonit, perëndisë greke të detrave, të premton në heshtje se drejt banesës së fundit, pasi të të ketë kositur vdekja, të çon si Akilin.
Ky quartier latin në karantinë vazhdon të rrotullohet e të mbllaçisë heshtjen e vet me episode të tjera të (jashtë)zakonshme. Afishja e skaduar e një koncerti në nder të The King, Bruce Springsteen, nga një bande tribut (40 fingers) është një kujtim i Milanos si ka qenë. Data 24 mars ka kaluar edhe mbi këtë afishe me nxitimin e një virusi. Derisa jeta të rifillojë ajo duket si shkrim në shpellë i neandertalëve.
Një tjetër shfaqje-kujtim në teatrin La Scala: ‘Turku në Itali’ i kompozitorit klasik Xhakomo Rossini. Një titull adekuat dhe ironik për këtë opera do të kishte qenë ‘Kinezi në Itali’. Një karburant i fjetur pak më tej shpall lajmin ‘benzina është mbaruar’. Parku i vogël ngjitur me të vë në skenë pjesën e vet teatrore: monologjet e stolave. Në Milano të paktën nuk i kanë shkulur si në Francë dhe Turqi.
Një palestër, në qepenin gri të derës, kujton se më 4 prill do të jetë dita e (ri)kthimit. Një banor në katin e dytë të një pallati ka bashkuar patriotizmin me detyrën civike: ‘unë qëndroj në shtëpi’, ka shkruar ai mbi trikolorin italian të varur në parvaz të dritares.
Kjo është Milano në një ditë të (jashtë)zakonshme: E mpirë, por jo e dorëzuar; e heshtur por jo e fashitur; e shkuar, por kurrë pa të ardhme. Në këtë standstill (pezulli) ecën ky qytet si një gjimnast mbi tel.
Poshtë kësaj aerobie të jetës jam vetë: si një pasqyrim i gjimnastit mbi asfaltin e larë nga shiu.
Politiko.al
Financuar Nga Bashkimi Europian
