VOA: Albania is progressing towards the EU, but the fight against corruption remains a challenge

By Clementina Cenkollari

The European Union is expected to hold the Second Intergovernmental Conference with Albania on October 15, in Luxembourg, which marks the opening of the first group of chapters in the membership negotiations. This group of chapters includes, among others, the judiciary, fundamental rights and anti-corruption policies.

Well-known experts on EU and Western Balkans issues, Miriam Kosmehl and Nicholas Whyte, say that the decision of Brussels reflects the fulfillment of the criteria set for Albania for this stage of the integration process, however, the country must deliver more results, especially in the war against corruption and the implementation of justice reform.

10 years after Albania gained candidate country status, the European Union approved the opening of talks on the group of chapters known as "Foundations", which cover rule of law issues and could determine the pace of overall progress towards membership.

The EU should have taken this decision for Albania before, says Dr. Nicholas Whyte, director of the consultancy Institute, APCO based in Brussels.

"I would like to see this process move much faster. I think that Albania has done all the homework in time", says Mr. Whyte.

Miriam Kosmehl, senior expert on Eastern Europe and the European Neighborhood at the Berlin-based Bertelsmann Stiftung foundation, says that the decision came after the work that the Albanian institutions did in fulfilling the obligations for the opening of membership negotiations.

"Albania mobilized many resources during the analytical review process in preparation for the negotiation process. The European Commission has presented the reports of this analysis on the reforms that are mentioned in the "Fundamentals" Group, such as the reform of justice, Public Administration and democratic institutions. These are the basis for further reforms. It is a good thing that things are moving forward", she says.

As official Tirana prepares for the intergovernmental table of Luxembourg, senior expert Kosmehl points out the balance of the judicial system, mentioning the fundamental changes, but she says that the fight against corruption remains a challenge for the country.

“Kjo tabllo nuk do të ishte e plotë nëse nuk pëmenden dy raporte të kohëve të fundit. I pari nga Komisioni Europian, raporti mbi shtetin e të drejtës, ku përfshihet dhe Shqipëria dhe tjetri nga Departamenti Amerikan i Shtetit mbi klimën e investimeve. Të dy nxjerrin në pah se korrupsioni mbetet ende problem mbizotërues në shumë fusha të jetës publike dhe të biznesit. Në këtë raport, struktura anti - korrupsion përmendet për zhvillime pozitive, por aty thuhet gjithashtu se ka mungesë burimesh njerëzore dhe financiare. Ndaj, mendoj se duhen parë të dyja anët”, thotë zonja Kosmehl.

Për ish këshilltarin e lartë të CEPS, Qendra Europiane për Studime Politike, puna më e vështirë për Shqipërinë mbetet zbatimi i reformës në drejtësi.

“BE-ja nuk është e marrë. Ajo nuk do të lejojë përparimin në bisedime nëse nuk ekziston ndenja e vërtetë se ky është një rrugëtim me vështrimin përpara. Eshtë e qartë se sfidat më të mëdha me të cilat ndeshet Shqipëria janë në fushën e drejtësisë. Jemi në një fazë ku mbetet shumë për të bërë. Tani ne shohim përpjekje të sinqerta nga autoritetet shqiptare për përmirësimin e gjendjes, në mënyrë që të krijohet një sistem i kënaqshëm drejtësie. Dhe siç e dini, gjatë 10 viteve të fundit ka patur shumë hapa seriozë në këtë drejtim, falë reformave në sistemin e drejtësisë”, shprehet zoti Whyte .

Shqipëria do të vazhdojë drejt BE-së e ndarë nga Maqedonia e Veriut. Vendet anëtare nuk ranë dakord për hapjen e grupkapitujve me Shkupin pasi nuk ka bërë ndryshimin e Kushtetutës për futjen e pakicës bullgare si popull shtetformues, një kusht i Brukselit.

Ekspertët thonë se Shkupi po paguan një çmim të lartë për marrëdhëniet dypalëshe.

“Besoj se ndarja e tyre është gjë e mirë, me qëllim që të ecet përpara, mirëpo fakti që Maqedonia e Veriut pengohet për shkak të një çështje dypalëshe, e cila nuk ka lidhje me procesin e anëtarësimit është problematik”, thotë zonja Kosmehl .

“Më vjen shumë keq. Më duket se ky vendim që u mor për shkaqe të pastra politike, por jo objektive. BE-ja ka kërkuar pak si shumë nga Maqedonia e Veriut, duke përfshirë ndryshimin e emrit të vendit dhe ndryshime kushtetuese. Dhe është turp, sepse mesazhi që duket se dërgohet është se sado të ndryshoni, ne prapë do të kërkojmë akoma më shumë”, tha zoti Whyte .

Presidenti i Këshillit Europian Charles Michel dhe udhëheqës të tjerë kanë vënë si objektiv vitin 2030 për anëtarësimin e Ballkanit Perëndimor në BE. Por sa i arritshëm është ky objektiv?

“Nëse ky qëllim do të realizohet ose jo, kjo varet nga vullneti politik i të dyja palëve”, vlerëson zonja Kosmehl.

“Do të habitesha po ta shihja Shqipërinë shtet anëtar të BE-së në vitin 2030, por atëherë mund të dime se kur mund të bëhet anëtare. Sa i takon Maqedonisë së Veriut, kjo varet nga shpejtësia e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve të tanishme politike. Malin e Zi dhe Serbinë i shoh në pozita të ngjashme me Shqipërinë, ndërsa Bosnja dhe Kosova, mendoj se janë disi larg gjendjes në Shqipëri”, tha zoti Nicholas Whyte .

According to experts, in the last three years and especially after the Russian aggression against Ukraine, there has been a revival of the EU's interest in the Western Balkans because the expansion is being considered as an investment not only for peace, but also for stability and well-being in the region. VOA