Sulmet e Izraelit ndaj Iranit rrisin çmimet e naftës në mbarë botën

Çmimet globale të naftës janë rritur pasi Izraeli tha se kishte sulmuar Iranin, në një përshkallëzim dramatik të tensioneve në Lindjen e Mesme.

Çmimi i naftës së papërpunuar Brent u rrit me më shumë se 10% menjëherë pas publikimit të lajmit, duke arritur nivelin më të lartë që nga janari.

Tregtarët janë të shqetësuar se një konflikt midis Iranit dhe Izraelit mund të ndërpresë furnizimet që vijnë nga rajoni i pasur me energji.

Kosto e naftës së papërpunuar ndikon në gjithçka, nga sa kushton të mbushësh makinën me karburant deri te çmimi i ushqimit në supermarket.

Ndërsa u hapën tregjet financiare në Europë, çmimet ishin ulur pak, rreth 5% më të larta se çmimi i mbylljes së një dite më parë. Nafta e papërpunuar Brent e tregtuar në Londër ishte 72.80 dollarë për fuçi, ndërsa nafta e tregtuar në Nymex të SHBA-së ishte 73.20 dollarë.

Çmimet e aksioneve ranë gjithashtu në Azi dhe Europë. Indeksi FTSE 100 i Mbretërisë së Bashkuar u hap me 0.6% rënie. Asetet e sigurta si ari dhe franga zvicerane kanë shënuar fitime. Disa investitorë i shohin këto asete si investime më të besueshme në kohë pasigurie.

Çmimi i arit arriti nivelin më të lartë për gati dy muaj, duke u rritur me 1.2% në 3,423.30 dollarë për ons. Pas sulmit të Izraelit, Forcat Mbrojtëse Izraelite (IDF) thanë se Irani kishte lëshuar rreth 100 dronë drejt vendit. Analistët thanë se tregtarët e energjisë tani do të vëzhgojnë se sa do të përkeqësohet konflikti në ditët në vijim.

“Është një situatë shpërthyese, megjithëse një situatë që mund të çaktivizohet shpejt siç e pamë në prill dhe tetor të vitit të kaluar, kur Izraeli dhe Irani goditën njëri-tjetrin drejtpërdrejt”, tha Vandana Hari e Vanda Insights.

“Gjithashtu mund të shndërrohet në një luftë më të madhe që ndërpret furnizimin me naftë në Lindjen e Mesme”, shtoi ajo.

Në një skenar ekstrem, Irani mund të ndërpresë furnizimet me miliona fuçi naftë në ditë, nëse synon infrastrukturën ose transportin detar në Ngushticën e Hormuzit.

Ngushtica është një nga rrugët më të rëndësishme të transportit detar në botë, me rreth një të pestën e naftës botërore që kalon përgjatë saj.

Në çdo kohë, ka disa dhjetëra cisterna në rrugën e tyre drejt Ngushticës së Hormuzit, ose duke u larguar prej saj, ndërsa prodhuesit kryesorë të naftës dhe gazit në Lindjen e Mesme dhe klientët e tyre transportojnë energji nga rajoni.

E kufizuar në veri nga Irani dhe në jug nga Omani dhe Emiratet e Bashkuara Arabe (EBA), Ngushtica e Hormuzit lidh Gjirin me Detin Arabik.

“Ajo që shohim tani është një reagim shumë fillestar ndaj rrezikut. Por gjatë një ose dy ditëve të ardhshme, tregu do të duhet të marrë në konsideratë se ku mund të përshkallëzohet kjo,” tha Saul Kavonic, kreu i kërkimit të energjisë në MST Financial. / Monitor.al