Flash News

E-TJERA

Analiza e BBC: Pse 'u ndez' dhuna mes serbëve dhe shqiptarëve në Kosovë?

Analiza e BBC: Pse 'u ndez' dhuna mes serbëve dhe

Një përleshje vdekjeprurëse ka ndodhur në Kosovë midis serbëve të armatosur etnikë dhe policisë që i përkasin Kosovës.

Afrim Bunjaku, efektvi i Policisë së Kosovës, u vra dhe një koleg i tij mbeti i plagour, ndërsa dhe tre persona të armatosur që sihin autorët e sulmeve ndaj policisë, u ekzekutuan.

Ku është Kosova dhe kush jeton atje?

Kosova është një vend i vogël, pa dalje në det në Ballkan në Evropën Juglindore. Kufizohet me Shqipërinë, Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi dhe Serbinë. Shumë serbë e konsiderojnë atë vendlindjen e kombit të tyre.

Por nga 1.8 milionë banorët që jetojnë në Kosovë, 92% janë shqiptarë dhe vetëm 6% serbë. Pjesa tjetër janë boshnjakë, goranë, turq dhe romë.

Si e fitoi Kosova pavarësinë?

Pas shpërbërjes së Jugosllavisë në vitet 1990, Kosova - një krahinë e ish vendit - kërkoi pavarësinë. Serbia u përgjigj me një goditje brutale kundër shqiptarëve etnikë.

Kjo përfundoi në vitin 1999 me një fushatë bombardimi të NATO-s kundër Serbisë, midis marsit dhe qershorit. Forcat serbe u tërhoqën nga Kosova - por për shumë shqiptarë dhe serbë të Kosovës, konflikti nuk është zgjidhur kurrë. Forca e Kosovës (KFor) e udhëhequr nga NATO është ende e bazuar në Kosovë, me një fuqi aktuale prej rreth 4,500 trupash.

Në vitin 2008, Kosova shpalli në mënyrë pavarësinë.

Gjithsej 99 nga 193 vende të Kombeve të Bashkuara (OKB) e njohin tani pavarësinë e Kosovës, duke përfshirë SHBA-në, Britaninë e Madhe dhe 22 nga 27 shtete të Bashkimit Evropian (BE).

Por Rusia dhe Kina, të cilat nuk e bëjnë këtë, e kanë bllokuar anëtarësimin e Kosovës në OKB. Dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiç është zotuar se Serbia kurrë nuk do ta njohë Kosovën si të pavarur.

Pse janë ndezur telashet tani?

Marrëdhëniet mes qeverisë së dominuar nga shqiptarët dhe pakicës serbe kanë qenë të acaruara prej vitesh.

Përplasja e fundit ndodhi kur persona të armatosur serbë etnikë sulmuan një fshat në veri të Kosovës, duke u bllokuan rrugën në një manastir ortodoks serb.

Në qendër të dhunës është politika e qeverisë së Kosovës për të vendosur autoritet mbi të gjithë Kosovën. Serbët etnikë e kundërshtojnë këtë dhe gjithashtu duan më shumë autonomi.

Në vitin 2022, përfaqësuesit serbë në veri të vendit dhanë dorëheqjen në shenjë proteste kundër ndalimit të targave të lëshuara nga Serbia.

Pas dorëheqjes, zgjedhjet lokale u mbajtën në prill 2023, por u bojkotuan nga shumica e popullsisë serbe.

Katër kryetarë komunash shqiptarë etnikë u zgjodhën me një pjesëmarrje prej më pak se 4%. Kryetarët e komunave u vendosën nga policia e armatosur e Kosovës, duke provokuar përleshje të dhunshme me serbët vendas.

NATO dërgoi 700 trupa shtesë në vend, pasi disa nga ushtarët e saj paqeruajtës u plagosën në përleshjet.

Kush është fajtori për dhunën?

Kryeministri i Kosovës Albin Kurti akuzoi qeverinë e Serbisë për mbështetjen e personave të armatosur të përfshirë në përleshjet më të fundit.

Megjithatë, presidenti serb Aleksandar Vuçiç tha se zyrtarët e Kosovës mbanin përgjegjësinë përfundimtare.

BE-ja kishte ndërmjetësuar mes dy palëve, por bisedimet dështuan.

Shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, fajësoi zotin Kurti për dështimin për të ndërmarrë hapa për t'u dhënë serbëve më shumë autonomi.

Ministrja e Jashtme e Kosovës, Donika Gervalla-Schwarz, kritikoi deklaratën e z. Borrell, duke thënë se ajo nuk shpreh mbështetje për policinë dhe as nuk i quajti sulmuesit "terroristë".

Marrë nga BBC

Të fundit