Marsel Lela
Diktaturat nuk instalohen brenda një dite. Sidomos ato moderne. Filozofi gjerman Carl Schmitt, thotë se në modernitet lind një tip diktature e ndryshme, të cilën e quan ‘diktatura sovrane’. Për dallim nga diktatura komisariale (ajo romake), diktatura sovrane nuk synon ruajtjen e rendit republikan, por përkundrazi, pas ndërprerjes së tij, krijimin e një rendi tjetër politik. Pikërisht në këtë dallim qëndron arsyeja pse gjatë modernitetit vendoset raporti përjashtues në mes demokracisë dhe diktaturës.
Këtu zë fill edhe një proces transformimi, ku ndërprerja e përkohëshme e rendit kushtetues shndërrohet në ndërprerje të përhershme të tij.
Sipas Schmitt, gjëja e parë që ndodh në këtë proces është shkatërrimi i ligjit themelor të demokracisë kushtetuese, që është ligji i ndarjes dhe pavarësisë së pushteteve. Pushteti gjyqësor, pushteti legjislativ, pushteti mediatik dhe kundërshtimi opozitar gllabërohen nga pushteti ekzekutiv. Në këtë gllabërim gjyqet, parlamenti, mediat, opozita realisht e shkatërruar, shndërrohen në servise të qeverisë.
Pas 30 qershorit Shqipëria duket se i ka hyrë ‘me sukses’ kësaj rruge, ku lideri ‘suprem’ dhe partia e tij zotërojnë të gjitha pushtetet. Qeveria, Parlamenti, KQZ, SHISH, Prokuroria, gjykatat, pushteti lokal, mediat kombëtare, përpjekja për shkatërrimin e opozitës dhe ndërtimi i një opozite false, të gjitha këto pushtete janë në dorë të një njeriu të vetëm.
Rasti i shkuarjes i vetëm në zgjedhje dhe konflikti me presidentin Ilir Meta (seanca plenare për shkarkimin e tij me kërkesë të PS-së) kanë qenë vulat e fundit të kësaj paradiktature, e cila po instalohet me nënqeshje banale ndaj Kushtetutës dhe çdo forme të demokracisë.
Janë gjashtë hapa, të cilwt janë kryer tashmë nga Rama dhe qeveria e tij, se si një vend demokratik mund të kthehet dalëngadalë në diktaturë. Ekspertja e politikës, Ece Temelkuran, i ka shpjeguar këta hapa me detaje në librin “Si të humbësh një shtet”.
Libri është shkruar në formën e një guide satirike, ku Temelkuran jep ‘këshilla’ për ata që aspirojnë të bëhen diktatorë, duke detajuar metodat që duhet të ndjekin për të gjetur sa më shumë mbështetje.
Le t’i shohim se si janë zbatuar në praktikë këto gjashtë hapa nga kryeministri Rama.
Hapi i parë: Injoro argumentet e të tjerëve dhe zgjidh të vërtetën tënde.
Rama është rasti tipik të cilin nuk mund ta luftosh me argumente, sado të forta qofshin. Nëse ngul këmbë në argument vetëm sa rrezikon të bëhesh pre e një rrjete ridikulizimesh dhe relativizimesh.
Rama shpiku termin ‘kazan’ për të gjitha mediat, shqiptare ose të huaja. Në të gjitha përballjet televizive me gazetarët parzmorja e kryeministrit është ‘kazani’, ku i fut të gjithë, nga gazetarët më modestë e deri ata të Zërit të Amerikës. Pa folur për ‘eurokadrinjtë’.
Hapi i dytë: Gënje vazhdimisht.
“Gënje, gënje se diçka do të mbetet’. Ky term përdoret për të gjithë racën e politikanëve në përgjithësi, por Rama e çoi në një nivel më të lartë. Ai dhe partia e tij shpikën ‘gënjeshtrën regjizoriale’. Nga fushatat elektorale, te inagurimet, daljet me krahë përveshur etj, dukja kurohet në mënyrë të palodhur.
Hapi i tretë: Mos ua vër veshin talljeve dhe ngacmimeve nga ata që kundërshtojnë diktaturën.
Le t’ia nisim nga rrjetet sociale, që është edhe ‘arma’ më e pëlqyer e Ramës. Facebook, Twitter dhe Instagram janë dritaret prej nga pakënaqësia e qytetarëve ndaj qeverisë nxjerr kokën herë pas here në formë statusesh, foto-montazhesh dhe meme-sh. Rama, jo vetëm që nuk ‘preket’, por shpesh edhe i poston në profilin e vet, jo si thumbime dhe ankesa të nënshtetasve, por si qesëndisje të kundërshtarëve.
Hapi i katërt: Krijo imazhin e qytetarit ideal.
Ramws i pëlqen të paraqesë publikisht raste ‘qytetarësh idealë’: gra ose burra që kanë përfituar nga reformat e qeverisë së tij dhe tashmë janë ‘bërë rehat’. Duke mos bërë gjë tjetër veçse ushtruar një mënyrë tjetër pr-i për veten.
Hapi i pestë: Çmonto fuqinë e partive dhe sistemit gjyqësor.
Pushtimi i çdo institucioni nga ana e partisë-shtet i zhveshi nga çdo fuqi partitë opozitare. Po ashtu, sistemi gjyqësor u bllokua në labirintet e Reformës në drejtësi: Gjykata Kushtetuese pushoi së ekzistuari, po ashtu edhe Gjykata e Lartë.
Hapi i gjashtë: Fillo të zbatosh imazhin që ke në kokë për vendin.
Imazhi i Kryeministrit për vendin shpaloset te një radhë ‘reformash’ që kanë në fokus estetizimin. Rilindja Urbane është njëra prej tyre, një fashë mendimi që pati filluar me zhdukjen ‘e policëve barkderra’, heqjen e furgonëve nga linjat interurbane, e me radhë.
