
Flash News
Evazioni fiskal i ‘Bankers’, lihet në burg CEO kinez dhe ish-drejtori
Përplasen dy makina në aksin Sarandë-Delvinë, 4 të plagosur
Alarm për bombë, Policia largon deputetët dhe mediat nga ndërtesa e Kuvendit të Kosovës
“Vullneti i popullit” dhe ironia e dorëheqjeve të komanduar
Përfundon pa ndryshime rinumërimi i votave në Durrës

Vladimir Gligorov
Rregullat e ashtuquajtura Çatëm Hauz (Chatham House) përdoren kur zhvillohen bisedime politike, më së shpeshti në kontekstin ndërkombëtar, ku pjesëmarrësit ose gazetarët, nëse janë të pranishëm, mund të citojnë atë që është thënë, por jo se cili dhe çfarë ka thënë. Qëllimi është që me këtë të nxitet shkëmbimi i lirë dhe i papenguar i mendimeve, që opinioni publik të informohet, nëse një gjë të tillë e duan pjesëmarrësit.
Nuk e di nëse këto rregulla përdoren në bisedimet mes partive ose për ndonjë rast tjetër. Bisedimet mund të jenë publike ose të fshehta. Në rastin e parë, palët që bisedojnë, zakonisht, informojnë se cili është synimi i tyre dhe sesi mendojnë se mund të arrihet, ku informimet për publikun mund të jenë pak a shumë të detajuara mbi atë sesi ecin bisedimet. Në rastin e dytë opinoni publik mund të ndjekë ecurinë e bisedimeve. Por në të dyja rastet ata që bisedojnë dëshirojnë të dihet se për çfarë ata janë dakord, pra dëshirojnë që deklaratat të lidhen në mënyrë të saktë me autorët, pikërisht e kundërta e rregullave të Çatëm Hauzit.
Nëse përdoren rregullat e Çatëm Hauzit, atëherë këto janë bisedime dhe jo negociata. Dhe pas kësaj shtrohet pyetja se cili është qëllimi i këtyre bisedimeve? Një mund të jetë ai që të shihet se për çfarë ka kuptim të negociohet. Kjo është njëfarë diplomacie ndërpartiake në këtë rast. Në mënyrë formale dhe jodetyruese pohohet se për çfarë ka kuptim të ulet, le të themi në një tryezë të rrumbullakët, dhe nëse ka kuptim të negociohet.
Synimi i dytë mund të jetë kërkimi i mundësive për një bashkëpunim eventual parazgjedhor ose paszgjedhor. Nëse pjesëmarrës të veçantë tërhiqen nga bisedimet, ose iu bashkëngjiten atyre, kjo është një shenjë e zakonshme se bëhet fjalë për bisedime për forma të ndryshme të bashkëpunimit si brenda opozitës, ashtu edhe mes partive apo lëvizjeve të veçanta opozitare, ose madje edhe të personaliteteve dhe partive në pushtet.
Kjo mundësia e dytë është shkaku se përse tryezat ndërpartiake nuk zhvillohen sipas rregullave të Çatëm Hauzit. Sepse antarësia dhe opinioni publik kanë interes të dinë se kush dhe për çfarë është dakord. Madje edhe kur bëhet fjalë vetëm për bisedime mbi atë nëse ka kuptim të negociohet, partitë zakonisht dëshirojnë që antarësia e tyre ose zgjedhësit eventualë të dinë se kush dhe çfarë kërkohet.
Këtu qëndron ndryshimi, le të themi, i diplomacisë ndërshtetërore dhe ndërpartiake, ku në rastin e parë duhet që vetëm shteti ta dijë, ndërsa partitë kanë interes të dinë edhe partitë e tjera dhe natyrisht edhe votuesit. Kësisoj është me më pak dobi që partitë të bisedojnë sipas rregullave të Çatëm Hauzit, për të mos folur pastaj edhe për negocimet.
Për rastin e parë mund të shërbejë si shembull bisedimet pse negociatat e zotërinjve Vuçiç dhe Thaçi, dhe kushedi se kush tjetër nga ky apo ai shtet, organizata ndërkombëtare ose sektori i shoqërisë civile. Ku askush nuk e di se për çfarë është rënë dakord. Siç mund të shihet, ky është një veprim i rrezikshëm, sepse ajo për të cilën është rënë dakord, ose për të cilën mund të bihet dakord, por nuk mund të paraqitet në opinionin publik sepse do të hidhet poshtë.
Për rastin e dytë shërben shembulli i bisedimeve dhe negociatave që shpunë në ndarjen në opozitën serbe në vitin 1996, gjë që pati pasoja afatgjata. Megjithëse në rrethanat, siç janë protestat masive, është e nevojshme që të bëhen bisedime mes palëve në kundërshtim me njëra-tjetrën, direkt, indirekt ose me ndërmjetësinë e një pale të tretë, në mënyrë që të arrihet te një marrëveshje dhe në një zgjidhje politike. Edhe këtu rregullat e Çatëm Hauzit janë të dobishme. Me rrezikun që ata të cilët janë të përfshirë në bisedime ose ata që nuk janë të mund të kuptojnë se nuk bëhet fjalë për bisedime që të negociohet, por për bisedime që të bashkëpunohet.
*Botuar në portalin Peshçanik. Përktheu për Politiko.al: Xhelal Fejza
Të fundit


Jo vetëm trupin, noti ndihmon edhe trurin
5 Korrik 2025, 21:02
"Kujdes me ujin", Alimehmeti paralajmëron për rreziqet shëndetësore të verës
5 Korrik 2025, 20:39
PSG mund 2-0 Bayernin e Mynihut, shkon në gjysmëfinalen e Botërorit të Klubeve
5 Korrik 2025, 20:19
Klaudia Pepa tregon amanetin e babait: Tha ‘bëhu nënë sa më shpejt’
5 Korrik 2025, 19:50
Përplasen dy automjete në aksin Elbasan-Peqin, lëndohen shoferët
5 Korrik 2025, 19:26

Kuko e PS: Çfarë ka Zelenskyy më shumë se Zegjineja?
5 Korrik 2025, 18:45
Shqiptari rrezikon të mbytet në ujërat e lumit Piave në Itali
5 Korrik 2025, 18:22
Paqe fiskale, por me kosto
5 Korrik 2025, 18:00
Evazioni fiskal i ‘Bankers’, lihet në burg CEO kinez dhe ish-drejtori
5 Korrik 2025, 17:39
Kyle Walker i bashkohet klubit anglez me kontratë dyvjeçare
5 Korrik 2025, 17:20
Përplasen dy makina në aksin Sarandë-Delvinë, 4 të plagosur
5 Korrik 2025, 17:05
Gjesti prekës! Liverpool do t’i paguajë rrogën familjes së Jota-s deri në vitin 2027
5 Korrik 2025, 16:45
Shenjat e horoskopit që tradhtojnë më shpesh
5 Korrik 2025, 16:25

“I kërkova unë shkarkimet”, Dredha tenton të zbutë 'goditjen' e Ramës në Vlorë
5 Korrik 2025, 15:48
Kërcënimi me bombë në Kuvend, prokurori: Ishte gënjeshtër
5 Korrik 2025, 15:22
Lëvizte me thikë në dorë në shëtitoren e Sarandës, procedohet penalisht italiani
5 Korrik 2025, 15:04
Bardhi: Rinumërimi nxori në sipërfaqe sa e pangopur në vjedhje është Zeqine Balluku
5 Korrik 2025, 14:44
Plagosje me thikë në rrugën dytësore Tiranë-Durrës, autori në kërkim
5 Korrik 2025, 14:37
Lot dhe dhimbje, përcillet për në banesën e fundit Diogo Jota
5 Korrik 2025, 14:21
Suksesi nis nga vetja! Mënyra të thjeshta për të investuar në zhvillimin personal
5 Korrik 2025, 13:58
Iu gjetën në banesë armë zjarri pa leje, arrestohet 50-vjeçari në Lushnje
5 Korrik 2025, 13:43

Gjykata e Tiranës lë në burg Skerdi Sinën
5 Korrik 2025, 12:59
Laboratori i kokainës në Greqi, ja kush ishin shqiptarët e arrestuar dhe në kërkim
5 Korrik 2025, 12:40
Drejtësi me regji/ Vangjeli: SPAK nuk heton asnjë skandal ku është i përfshirë Rama
5 Korrik 2025, 12:22
Berisha uron bashkëshorten për ditëlindjen: Liri, hyjnia tokësore e jetës sonë!
5 Korrik 2025, 12:07

“Vullneti i popullit” dhe ironia e dorëheqjeve të komanduar
5 Korrik 2025, 11:32
Rreziku i mbytjeve gjatë verës: Si ta shijoni ujin pa rrezikuar jetën
5 Korrik 2025, 11:20
Situata e zjarreve në vend, në 24 orë u raportuan 16 vatra, 4 ende aktive
5 Korrik 2025, 11:07

Sëmundjet që përhapen nga mushkonjat janë një problem në rritje në Evropë
5 Korrik 2025, 10:44
Skema mashtruese/ Dalin sot para gjykatës drejtuesit e kompanisë “Bankers”
5 Korrik 2025, 10:27


Arrestohet në Turqi një nga kriminelët më të rrezikshëm dhe të kërkuar në Suedi
5 Korrik 2025, 09:38
Këmbimi valutor/ Me sa blihen dhe shiten sot monedhat e huaja
5 Korrik 2025, 09:18

"Mos u ndikoni nga opinioni i të tjerëve", horoskopi për ditën e sotme
5 Korrik 2025, 08:40

Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
5 Korrik 2025, 08:02
Fuga ngre alarmin: Civilizimi i qytetërimit në Shqipëri po bie!
4 Korrik 2025, 22:54
Trump thotë se është gati të rrisë tarifat deri në 70% për disa vende
4 Korrik 2025, 22:35
Tre shenjat e zodiakut që do ‘pasurohen’ në Korrik
4 Korrik 2025, 22:05
Lufta në Gaza, Hamasi pranon propozimin e SHBA-së për armëpushim 60-ditor
4 Korrik 2025, 21:50
Autokracia në Shqipëri, Fuga: Qeverisja ka dalë jashtë kontrollit
4 Korrik 2025, 21:40
Meta: Bujqësia me kredi, mashtrimi i ri!
4 Korrik 2025, 21:26



"Skandali me Bankers si inceneratorët'/ Bushati: Bashkëpunim i korruptuar shtetëror!
4 Korrik 2025, 20:24
Përfundon pa ndryshime rinumërimi i votave në Durrës
4 Korrik 2025, 20:12
Shpërthen pika e karburantit në Romë, 25 të plagosur (VIDEO)
4 Korrik 2025, 20:00

Këto zakone të pasdites shpesh sabotojnë humbjen e peshës
4 Korrik 2025, 19:39
Ish-lojtari i Arsenalit, Thomas Partey akuzohet për p*rdhunim
4 Korrik 2025, 19:24
Zhduket pa gjurmë çobani në Delvinë
4 Korrik 2025, 19:14
LDK-ja i drejtohet Kushtetueses për vazhdimin e seancës konstituive pas aktgjykimit
4 Korrik 2025, 19:01
Bardho i la mandatin Zegjinesë/ anëtari i KAS: E padrejtë! Cenon sistemin zgjedhor
4 Korrik 2025, 19:01

The New York Times: Shqipëria nën tymin e shkaktuar nga masakra mjedisore në Elbasan
4 Korrik 2025, 18:08
Zhvillimet e vrullshme në Sulltanat!
4 Korrik 2025, 18:00



Italia ashpërson rregullat për qarkullimin e monopatinave
4 Korrik 2025, 17:20

E pazakontë për kohën, mjegulla e dendur mbulon bregdetin e Vlorës
4 Korrik 2025, 16:48


Aksident në aksin Shkodër -Lezhë, një i vdekur e 3 të plagosur
4 Korrik 2025, 16:14
Shqipëria me më pak kërkesa për azil dhe shtetësi shqiptare në 2024
4 Korrik 2025, 16:06
Ndërhyrja e Ramës në Bashkinë e Vlorës zhbën “ndarjen ligjore të pushteteve”
4 Korrik 2025, 15:55
Shqipëria e fundit për cilësinë e jetesës, PD: Qeveria teknike është zgjidhja!
4 Korrik 2025, 15:42
Nico Williams i thotë “Jo” Barcelonës, firmos me Athletic Club deri në 2035
4 Korrik 2025, 15:33
Zjarret në vend, katër vatra vijojnë të jenë ende aktive, si paraqitet situata
4 Korrik 2025, 15:24

Vera sjell ndryshime të mëdha për këto 4 shenja të horoskopit
4 Korrik 2025, 15:00

Aksident i rëndë në aksin Peqin-Elbasan, dy të plagosur rëndë
4 Korrik 2025, 14:37
Kur qeveria del në terren… për problemet që i krijoi vetë
4 Korrik 2025, 14:19
GJKKO lë në fuqi masën e sigurisë për kreun e KPP
4 Korrik 2025, 13:58
Kush do ta zëvendësojë Ilir Metën dhe do marrë drejtimin e PL-së?
4 Korrik 2025, 13:50
Berisha: Shkarkimi i drejtorëve në Vlorë, një akt tjetër i ‘kokave të turkut’
4 Korrik 2025, 13:41




Librazhd/ Në gjendje të rënduar psikologjike, i riu konsumon pesticide
4 Korrik 2025, 13:05

Përplasje në GJKKO, Plarent Dervishaj ofendon Erjon Alibejn, nxirret nga salla
4 Korrik 2025, 12:42

Konsumimi i tepërt i çokollatës, ja cilat janë dëmet që shkakton në organizëm
4 Korrik 2025, 12:23

Zjarret në vend/ 21 vatra në 24 orët e fundit, 4 ende aktive
4 Korrik 2025, 12:00
BB kërkon transparencë për borxhin: Shqipëria të publikojë detaje për çdo hua
4 Korrik 2025, 11:50